Versneld verbeteren van de infrastructuur om weersextremen het hoofd te bieden, investeren in cybersecurity, beschermen van drinkwaterbronnen en oplopende projectkosten door de aantrekkende economie, al deze ontwikkelingen betekenen voor waterbedrijf Vitens dat het moet rekenen met structureel hogere investeringskosten. Dat blijkt uit het jaarverslag 2018.
Het verhaal van 2018 gaat vooral over de langdurige droogte, schrijft het waterbedrijf. "Het maakte duidelijk wat we eigenlijk al jaren wisten: goed en genoeg drinkwater is niet vanzelfsprekend in Nederland."
De watervraag was in 2018 ‘ongekend hoog’ als gevolg van de extreme warme zomer en de aantrekkende economie, aldus het bedrijf. “In de zomermaanden was de drinkwatervraag op momenten 140 procent." Het waterbedrijf heeft dan ook ‘proactief’ de druk soms verlaagd om iedereen voldoende water te kunnen leveren.
Op het randje
"We merkten dat we op veel plekken door de extreme weersomstandigheden noodgedwongen op het randje opereerden. Daarom hebben we besloten om versneld te investeren in onze infrastructuur. We leggen meer reserves aan, breiden ons netwerk van winningen uit en zetten in op digitale oplossingen die ons netwerk en drinkwatervoorziening ‘slimmer’ maken. Dit maakt ons veerkrachtiger en flexibeler en beter in staat om in de toekomst met dit soort extremen om te gaan", aldus het jaarverslag.
Cybercrime
De maatschappelijke dreiging van cybercrime en terrorisme blijft toenemen, aldus het waterbedrijf. "Daarom hebben we ook dit jaar (2018, red) weer geïnvesteerd in zowel de fysieke beveiliging van onze installaties als in cybersecurity."
De investeringen in de infrastructuur bedroegen in 2018 122 miljoen euro (2017 102 miljoen) en zullen de komende jaren stijgen. Als gevolg van de hogere investeringskosten komt het rendement voor de aandeelhouders onder druk te staan, staat in het jaarverslag. “En onze klanten krijgen de komende jaren te maken met een lichte prijsstijging.”
Resultaat lager
Het totale resultaat van 2018 bedroeg 13 miljoen euro, aanzienlijk lager dan de jaren ervoor (47,7 miljoen euro in 2017, 48,5 miljoen euro in 2016). Als verklaring geeft het drinkwaterbedrijf het verlaagde drinkwatertarief: 0,96 euro per m3 in 2018 versus 1,04 euro in 2017 en 2016. Ook waren de productiekosten hoger.
Van de winst wordt 7,8 miljoen toegevoegd aan de reserves om de solvabiliteit op niveau te houden; deze daalde licht naar 30,2 procent (2017: 30,9 procent). Daardoor bleef er 5,2 miljoen euro over die wordt uitgekeerd als dividend aan de aandeelhouders (0,90 euro per aandeel).
Bron: Jaarverslag Vitens
Op basis van strategische analyses verwacht Vitens dat de jaarlijkse drinkwatervraag in 2021 in totaal 16,4 miljoen m3 hoger ligt dan in 2017. Tot 2040 houdt Vitens rekening met een stijging van de watervraag van maximaal 30 procent.
Deze verwachting en het droge jaar zette Vitens er vorig jaar toe aan om uitvoering van de lange termijnvisie onder de naam ‘Water voor nu en later’ te versnellen. In het programma staan uitbreiding van operationele capaciteit, vergunnings- en reservecapaciteit, waterbesparing en ‘een klimaat-robuust winconcept’ centraal.
Vitens zet voorts in op procesoptimalisatie. In Friesland is het drinkwaternetwerk voorzien van sensoren en slimme meters, wat een veelheid aan data oplevert. Daarmee kunnen storingen sneller worden getraceerd en processen geoptimaliseerd, schrijft het bedrijf. In de loop van dit jaar worden de in Friesland opgedane ervaringen toegepast in de rest van het netwerk van Nederlands grootste drinkwaterbedrijf.
Waterkwaliteit
Vitens leverde vorig jaar 353 miljoen m3 water. Dat is een stijging ten opzichte van 2017 met 4,5 procent. De kwaliteit van het drinkwater was lager dan in de jaren ervoor, afgaande op de Water Kwaliteitsindex (hoe lager, hoe beter). In 2018 was de WKI-score 0,026, in 2017 was deze score 0,017, en in 2016 0,018. Vitens heeft als doelstelling een WKI van 0,020 en zat daar vorig jaar dus boven. ”De oorzaak van de hogere WKI-score dit jaar was een positieve legionella-meting in het productiebedrijf Fledite bij Zeewolde en op productiebedrijf Weerselo. Daarnaast zijn er Enterococcen aangetroffen op productiebedrijf Vlieland”, aldus het jaarverslag.
Ook het aantal overschrijdingen dat gemeld werd aan de Inspectie Leefomgeving en Transport nam toe. In 2018 waren er dat 70 (2017: 45, 2016: 50). De ILT-meldingen hadden vorig jaar vooral betrekking op de bacteriën E. coli en Enterococcen, schrijft het bedrijf, dat vorig jaar de Real-Time PCR-methode (RT-PCR-methode) testte. De snelle meetmethode die nu wettelijk is toegestaan wordt dit jaar door Vitens ingezet bij spoedmonsters. “Daarnaast wordt er in 2019 door de drinkwaterlaboratoria gewerkt aan een uitbreiding van een RT-PCR-methode voor Enterococcen.”
Reststromen
Voor het tweede achtereenvolgende jaar wist het drinkwaterbedrijf een positief resultaat te boeken met de verwaarding van grondstoffen (ijzerslib, humusstoffen en kalkkorrels). Vorig jaar leverde de productie van de grondstoffen een winst op van 73.000 euro, iets meer dan in 2017 (52.000 euro). In dat jaar werd voor het eerst winst gemaakt met de productie van grondstoffen die worden gebruikt voor bemesting en in veevoer.
MEER INFORMATIE:
Jaarverslag 2018 Vitens
Bouw afvalwaterzuivering en innamestation tilt investeringsniveau Evides naar €120 miljoen
Oasen vernieuwt twee zuiveringsstations met innovatieve membraanfiltratie
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.