De vismigratierivier in de Afsluitdijk bij Kornwerderzand gaat veel meer kosten dan eerder begroot. Om het project volgens plan af te ronden, is 13 miljoen euro extra nodig, zo heeft de provincie Fryslân bekendgemaakt. Een van de oorzaken van het tekort is de zoektocht naar zand.
Het zand is nodig om de kilometerslange zigzaggende getijdenrivier aan te leggen. Omdat de provincie zoveel mogelijk circulair wil werken, was er in eerste instantie voor gekozen om zand te gebruiken dat vrij zou komen bij de verdieping van vaargeulen in het IJsselmeer.
Dat werk ligt echter stil vanwege de vrees voor verzilting van het IJsselmeer. Nu moet het zand ingekocht worden en dat is duurder, verklaart de provincie.
Afgelopen najaar werd al duidelijk dat de aanleg van ’s werelds eerste vismigratierivier vertraging opliep en dat de kosten mogelijk een stuk hoger zouden uitpakken dan de circa 60 miljoen euro waarmee eerder gerekend werd. Volgens de oorspronkelijke planning zou het kunstwerk eind 2023 in gebruik genomen worden, maar die deadline was inmiddels bijgesteld naar eind 2025.
Pandemie
De provincie ging er in oktober nog van uit dat dat haalbaar zou zijn, nu heeft ze het in een persbericht over "naar verwachting eind 2026". Als het lukt om de extra benodigde 13 miljoen euro bijeen te sprokkelen, kan de aanleg van het laatste ‘deelgebied’, het riviergedeelte aan de IJsselmeerzijde, eind dit jaar beginnen.
Sinds 2019 wordt bij Kornwerderzand gewerkt aan de vismigratierivier, die het mogelijk maakt dat trekvissen van het IJsselmeer naar de Waddenzee kunnen zwemmen en andersom. Dat gebeurt gelijktijdig met de versterking van de Afsluitdijk, voor soorten als paling en spiering al negentig jaar een keiharde barrière.
Ook die combinatie heeft soms voor stagnatie en voor extra kosten gezorgd, evenals de pandemie en de oorlog in Oekraïne, gaf de provincie eerder al aan. Toch lukte het steeds om binnen de begroting te blijven, onder andere door zoveel mogelijk materialen uit de omgeving te gebruiken, zoals zand dat vrijkwam bij de bouw van het nieuwe gemaal bij Den Oever.
Soberder variant
Voor het laatste deeltraject moet er echter toch geld bij. De insteek blijft vooralsnog om de vismigratierivier volgens het oorspronkelijke ontwerp af te maken, verklaarde gedeputeerde Matthijs de Vries tegenover Omrop Fryslân. Mocht dat niet lukken, dan wordt eerst gekozen voor een soberder variant, die later nog aangepast kan worden.
De provincie Fryslân, die opdrachtgever is, heeft zelf 6 miljoen euro in het project geïnvesteerd. Daarnaast dragen onder andere het Waddenfonds, de Nationale Postcodeloterij en de Europese Unie bij.
