Een consortium van kennisinstellingen gaat de komende vijf jaar aan de slag met fundamenteel onderzoek naar de bodemdaling in Nederland. Daarvoor is 5 miljoen euro beschikbaar.
Vanuit het programma Nationale Wetenschapsagenda draagt de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) 4,4 miljoen euro bij, zo is gisteren bekendgemaakt. De kennisinstellingen en maatschappelijke partners vullen het benodigde bedrag verder aan.
Daarmee kunnen onder andere zo’n vijftien jonge onderzoekers aan de slag, zegt bodemdalingsexpert Gilles Erkens van Deltares. ''Dat is hard nodig, want de groep mensen die zich met deze problematiek bezighoudt is relatief klein. Er is jarenlang weinig aandacht voor geweest.’’
In het onderzoeksprogramma werken de Universiteit Utrecht, TU Delft en Wageningen University & Research samen met Deltares, TNO en Wageningen Environmental Research, de overheid (waaronder de waterschappen) en het bedrijfsleven. Het consortium wordt geleid door de Universiteit Utrecht.
Waterpeilverlagingen
Wereldwijd hebben kust- en deltagebieden te maken met bodemdaling. Het gaat om vaak slappe ondergrond die steeds intensiever wordt gebruikt en dichter bevolkt is.
Door grondwaterwinning, zware bebouwing en waterpeilverlagingen voor landbouw en steden daalt de bodem, met schade aan gewassen, bebouwing en infrastructuur als gevolg.
Lage grondwaterstanden door waterpeilverlagingen kunnen ook bijdragen aan een warmer klimaat door de omzetting van drooggevallen veen in broeikasgassen. En omdat daarnaast de zeespiegel stijgt, is het land steeds moeilijker droog te houden.
Ook in de dichtbevolkte Nederlandse rivierdelta zijn de effecten van bodemdaling duidelijk zichtbaar. ''Als er niets gebeurt, kan de economische schade volgens het PBL tot 2050 oplopen tot 22 miljard euro’’, weet Erkens.
Voorspellingen
In tegenstelling tot de zeespiegelstijging, die nauwlettend wordt gevolgd, is er in ons land tot nog toe geen uitgebreid onderzoek naar bodemdaling gedaan. Twee andere programma’s die ook op het punt staan van beginnen - de regiodeal Groene Hart Bodemdaling en de metingen van bodemdaling en broeikasgasuitstoot op landelijke schaal - gaan volgens Erkens vooral om toegepaste kennis. "Ze sluiten naadloos aan op dit fundamenteel wetenschappelijke programma.’’
In het nieuwe onderzoek wordt alle bestaande kennis verzameld, worden nieuwe metingen verricht en worden de modellen om voorspellingen te kunnen doen verder geperfectioneerd. ''We hadden nooit de ruimte om daar aan te knutselen’’, verklaart Erkens.
Uiteenlopende disciplines als fysische geografie, satellietgeodesie, biologie, bodemchemie, milieuwetenschappen, agro-economie, civiele techniek, ruimtelijk bestuur en rechtsgeleerdheid komen hierin bij elkaar. De resultaten moeten helpen om de oorzaken en gevolgen van bodemdaling beter te begrijpen, zodat op grond daarvan weloverwogen beleidsbeslissingen kunnen worden genomen.
De volgende stap is een ‘Nationale Informatievoorziening Bodemdaling’, met voor iedereen toegankelijke data en kennis, zo hoopt Erkens. Samen met anderen ijvert Deltares hier al langer voor. ''Daarmee voorkomen we dat het wiel steeds opnieuw moet worden uitgevonden.’’
MEER INFORMATIE
Nieuwsbericht NWO
Nieuwsbericht Universiteit Utrecht
Themapagina bodemdaling Deltares
Regiodeal bodemdaling Groene Hart goedgekeurd
