Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven, slaat alarm. Als er niet wordt ingegrepen, is er binnen tien jaar niet meer genoeg drinkwater in Nederland. Drie van de tien waterbedrijven lopen nu al tegen de grenzen van hun mogelijkheden áan bij het voldoen aan hun leveringsplicht.
De drinkwaterbedrijven willen meer geld om te investeren, soepelere procedures en meer aandacht voor schonere bronnen. Dat schrijft Vewin in de hand-out ‘Zekerstellen van de drinkwatervoorziening op korte en lange termijn’. Maar eerst en vooral willen ze dat water leidend wordt bij het opstellen van regionaal en landelijk beleid. “We staan in Nederland aan de vooravond van grote transities”, zegt Amarins Komduur van Vewin. “Je praat over de energietransitie, maar bijvoorbeeld ook over het voornemen om 900.000 nieuwe woningen te bouwen.”
Volgens Vewin leiden de sowieso al stijgende vraag naar drinkwater en de toekomstige transities ertoe dat er nu investeringen nodig zijn om in 2030 nog voldoende drinkwater te kunnen leveren. Waterbedrijf Groningen, Dunea en Vitens geven aan dat ze nu al moeite hebben om voldoende water te leveren. “In het geval van deze drie waterbedrijven wordt dit veroorzaakt specifieke, regionale factoren. Maar in het algemeen moet er echt een tandje bij en daar moeten we nu al iets aan doen. Daarbij kijken we zowel naar oplossingen voor de langere als de kortere termijn.”
Beleid
Op de korte termijn hoopt Komduur dat de ‘wake-up call’ van de waterbedrijven door politiek Den Haag wordt opgepikt en meegegeven aan regionale bestuurders bij het opstellen van hun gebiedsgerichte aanpak. “Water moet echt leidend worden bij het beleid. Denk daarbij niet alleen aan de eisen die je stelt aan woningbouw, maar bijvoorbeeld ook aan de ondergrond. Er wordt steeds vaker gebruik gemaakt van alternatieve energiebronnen. Maar als die te dicht bij drinkwaterinfrastructuur word aangelegd wordt het te warm. Dat gaat leiden tot problemen. Dus: maak water integraal onderdeel van je beleid.”
Vlugge resultaten verwacht de Vewin ook van scherpere controle op lozingsvergunningen. “Daar kun je best snel winsten behalen”, meent Komduur. “En kijken we naar de drinkwaterkwaliteit dan is het natuurlijk heel simpel: elke vervuiling die we niet uit het water hoeven halen, is pure winst.”
Voor de langere termijn vraagt Vewin om meer financiële ruimte voor de waterbedrijven om te investeren in bijvoorbeeld manieren van waterwinning en waterzuivering. “De huidige regels geven de waterbedrijven te weinig ruimte om winst te maken en dat geld vervolgens in te zetten voor het verbeteren van processen. Dat moet anders.”
Beprijzing
Komduur stelt dat de waterbedrijven op dit moment de werkelijke prijs berekenen voor hun drinkwater. Of hogere drinkwaterprijzen ook moeten worden ingezet als middel om het watergebruik terug te dringen, wil Komduur niet zeggen. “Er is niet een knop om aan te draaien als het gaat om het garanderen van voldoende drinkwater van goede kwaliteit. Het zal altijd om een samenspel van maatregelen en initiatieven gaan.”
Daarbij hoort bijvoorbeeld ook het versnellen van de procedures rondom waterwinvergunningen. Komduur: “Het is nu ontzettend complex om vergunningen te verkrijgen en ze vervolgens ook volledig te kunnen benutten. De drinkwaterbedrijven hebben een leveringsplicht, maar de overheden hebben een zorgplicht. Wij hopen dat ze die plicht actiever in gaan vullen!”
UPDATE 17:00 UUR
De Unie van Waterschappen onderstreept de conclusie van de drinkwaterbedrijven dat het watersysteem tegen grenzen aanloopt. De beschikbaarheid van zoetwater staat onder druk, laat de Unie in een verklaring weten, verwijzend naar het gezamenlijke pleidooi van beide organisaties vorig jaar om de transitie naar een 'klimaatrobuust' watersysteem te versnellen (‘Water Verbindt’).
LEES OOK
H2O Actueel: Unie van Waterschappen: bouw elk nieuw huis vanaf nu klimaatbestendig