Droge periodes, zoals de afgelopen twee zomers, hebben veel invloed op de grondwaterstanden in het gehele land. De grondwaterstanden zakten enkele tientallen centimeters dieper dan in gemiddelde zomers. Uit nieuwe metingen blijkt dat de grondwaterstand in groenstroken nog ruim een meter lager kan liggen dan in omliggende omgeving.
Nederlandse steden en dorpen werken aan vergroening. Een groenere woonomgeving is aantrekkelijker en vergroende steden zijn beter in staat het regenwater vast te houden en helpen zo overstromingen te voorkomen. Meer groen in de steden en dorpen kan echter ook een keerzijde hebben. Dat blijkt uit onderzoek van ingenieursbureau Wareco.
“De grondwaterstand in de groenvoorziening is tot circa 1,2 m lager dan in de omliggende omgeving”, zegt Wareco-adviseur Max Boerma. “Als bij bomen geen neerslag valt, kan dit voor een negatieve grondwaterbalans zorgen. Dit komt door verdamping. Bomen en planten verbruiken en verdampen grondwater. Dat is positief voor het bestrijden van wateroverlast en hitte. Maar als er geen neerslag valt, verdampt er meer water dan en er vanuit het grondwater aangevoerd wordt. Dan daalt de grondwaterstand.”
Risico’s
Een dalende grondwaterspiegel leidt volgens Boerma mogelijk tot schade. Bijvoorbeeld als panden en infrastructuur gaan verzakken. “Vergroenen heeft een heleboel positieve effecten en willen we dus zeker niet afraden. Maar je moet ook kijken naar de negatieve gevolgen. Die gevolgen verschillen per gebied. De meeste gemeenten hebben inmiddels een klimaatstresstest gedaan. Bij de aandachtsgebieden die uit die test naar voren zijn gekomen, zou je heel kritisch moeten analyseren welke effecten vergroening heeft op de grondwatersituatie.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.