In een nieuw promotieonderzoek is de verdeling tussen zout en zoet grondwater in delta’s wereldwijd onderzocht. Hydroloog Joeri van Engelen laat zien dat wat voor Nederland al bekend was ook in andere delta’s het geval is: de verdeling tussen zoet en zout water is gedurende duizenden jaren opgebouwd.
Veel delta’s zijn dichtbevolkt en een centrum van economische en agrarische activiteiten. Ze worden gekenmerkt door de nabijheid van havens en vruchtbare bodem. Bevolkingsgroei en steeds intensievere landbouwmethodes zorgen voor een stijging van het grondwatergebruik. Dit leidt tot een afname van de zoete grondwaterreserves.
Supercomputer
Joeri van EngelenVoor zijn promotie aan de Universiteit Utrecht onderzocht Deltares medewerker Joeri van Engelen het zoute en zoete grondwater in vijftien delta’s wereldwijd. Hij bekeek de omvang van de zoetwatervoorraden en de factoren die hun omvang bepalen. Dat deed hij door 3D-simulaties uit te voeren van regionale grondwatersystemen op de nationale supercomputer in Amsterdam, met een nieuwe, door Deltares ontwikkelde rekencode .
“Het wordt dan duidelijk dat de huidige zoet-zout verdeling in delta’s het gevolg is van grondwaterprocessen gedurende vele duizenden jaren. Dat wisten we al voor Nederland, maar laten we nu ook voor andere gebieden zien,” zegt Van Engelen. “De dataset voor Nederland was goed op orde, dat geldt niet voor alle delta’s die we hebben onderzocht. Dat staat de conclusies niet in de weg, maar het was niet eenvoudig om de gegevens te verzamelen.”
Grote problemen
Het natuurlijke systeem heeft dus duizenden jaren nodig gehad om de huidige grondwatersituatie te creëren. “Grondwateronttrekkingen voor bijvoorbeeld landbouw verstoren het natuurlijke systeem, dat heel lang nodig zal hebben om van deze verstoring te herstellen. Aan de andere kant kan het ook voorkomen dat er nog zoetwaterbellen in de diepe ondergrond zijn overgebleven, die zeker natuurlijk verzilten en die we dus langzaamaan zullen verliezen. Als we deze geïsoleerde voorraden heel goed in kaart hebben, kunnen we ervoor kiezen om die eerst op te pompen.”
Van Engelen deed ook onderzoek naar de duurzaamheid van de zoete grondwatervoorraden in belangrijke delta’s. Van Engelen: “Met het huidige tempo waarin water onttrokken wordt, zal de zoetwatervoorraad in een aantal delta’s, bijvoorbeeld die van de Nijl of de Yangtze, de komende eeuw uitgeput raken. Dat zal tot grote problemen leiden als er niets aan het watermanagement verandert in deze gebieden.”