Menselijke activiteiten en dan vooral de scheepvaart zorgen in delen van de Noordzee voor veel onderwatergeluid. Dat kan oplopen tot 30 decibel extra in het zuidelijke gedeelte, blijkt uit onderzoek van Rijkswaterstaat. In vervolgonderzoek wordt bekeken wat de gevolgen voor zeedieren zijn.
Rijkswaterstaat bestudeert de impact van omgevingsgeluid in het kader van het Europese samenwerkingsproject JOMOPANS van de Noordzeelanden (de afkorting staat voor Joint Monitoring Programme of Ambient Noise in the North Sea). Daarvan heeft Rijkswaterstaat, beheerder van het Nederlandse deel van de Noordzee, de leiding. De gezamenlijke monitoring van onderwatergeluid is opgezet om het mariene milieu goed in stand te houden.
Kaarten van omgevingsgeluid onder water
De eerste resultaten zijn kaarten van omgevingsgeluid onder water die door menselijke activiteiten zijn veroorzaakt, zoals scheepvaart, boorplatforms en windturbines. De kaarten zijn gemaakt aan de hand van een innovatieve combinatie van intensieve metingen en geavanceerde berekeningen. Er is te zien met hoeveel decibel het totale geluidsniveau uitkomt boven onverstoord natuurlijk geluid als gevolg van wind, regen en golven.
Volgens Rijkswaterstaat wordt hiermee bevestigd en gekwantificeerd dat het geluid op de Noordzee wordt gedomineerd door de scheepvaart. Dit is vooral goed te merken in het zuidelijke deel van de Noordzee, tussen aan de ene kant het Nederlandse en Belgische vasteland en aan de andere kant het Zuid-Engelse vasteland. Daar is tot wel 30 decibel extra geluid door scheepvaart.
Effecten op zeedieren
Deze bevindingen zijn vooral van belang, omdat onderwatergeluid schadelijke gevolgen kan hebben voor dieren in de Noordzee die voor dit geluid gevoelig zijn. Dat geldt onder meer voor zeehonden, bruinvissen en sommige vissoorten zoals kabeljauw. Zij kunnen door geluid worden gestoord bij het eten of hun soortgenoten of vijanden niet goed kunnen horen. Rijkswaterstaat omschrijft de resultaten als een belangrijke eerste stap om de rol van onderwatergeluid in het algemeen en de grootte van de effecten op zeedieren te bepalen. In vervolgonderzoek zal hiernaar verder worden gekeken.
Het JOMOPANS-project loopt midden 2021 af. De Noordzeelanden zetten daarna de monitoring van onderwatergeluid voort. De Nederlandse overheid blijft onderzoek op dit terrein stimuleren. Daarbij worden maatregelen om de hoeveelheid onderwatergeluid te beperken onder de loep genomen, zoals stillere schepen, afscherming van heigeluid en alternatieve methoden voor seismisch onderzoek.
MEER INFORMATIE
Toelichting Rijkswaterstaat op de kaarten
Website JOMOPANS-project
Stichting De Noordzee over onderwatergeluid