De invoering van aangescherpte regels voor bouwen in de uiterwaarden van de grote rivieren en het IJsselmeer is vertraagd. Riviergemeenten willen ‘maatwerkafspraken voor gebieden waar al plannen zijn’.
De actualisatie van de Beleidslijn Grote Rivieren – waarin wettelijk is vastgelegd wat buitendijks wel en niet is toegestaan – zou per 1 januari 2025 van kracht worden. De invoering is nu uitgesteld tot 1 februari of 1 maart, laat een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat desgevraagd weten.
Uitstel van invoering van de aangescherpte regels is het gevolg van een consultatieronde door het ministerie bij gemeenten en provincies. Veel gemeenten kwamen met inhoudelijke vragen over wat vanaf 2025 niet langer is toegestaan in het rivierbed.
Onderscheid
De huidige Beleidslijn Grote Rivieren maakt onderscheid in een stroomvoerend en bergend buitendijks regime in het rivierbed. In gebieden met het bergend regime wordt meer toegestaan dan in gebieden met een stroomvoerend regime. Dit onderscheid vervalt. In de nieuwe wet komt één regime waarin nieuwe niet-riviergebonden bebouwing niet langer mag. Voor riviergebonden activiteiten – zoals havens, watersport en energievoorziening uit water – blijft er beperkte ruimte om te bouwen.
De nieuwe regels maken het mogelijk het bouwvolume 10 procent uit te breiden bij sloop en vervangen van bestaande gebouwen in de uiterwaarden. Als een gesloopt gebouw geen woonfunctie had, kan het niet meer worden omgezet naar een woonfunctie. Ook is vastgelegd dat niet langer clusters van bescheiden vakantiehuisjes mogen worden geplaatst in uiterwaarden.
De Vereniging van Nederlandse Riviergemeenten (VNR) heeft de zorg uitgesproken dat de nieuwe strikte beleidslijn de leefbaarheid van de uiterwaarden op termijn aantast. Daarom vragen de gemeenten om ‘maatwerkafspraken voor gebieden waar al plannen zijn’.
“Gemeenten onderschrijven het principe van rekening houden met water en bodem; om vanuit het water en de bodem te bekijken wat er in een gebied mogelijk is. Voor gemeenten zijn brede ontwikkelingen en bedrijvigheid, ook langs de rivier, essentieel. De nieuwe beleidslijn kijkt vooral naar het waterveiligheidsbelang, terwijl gemeenten breed kijken naar de ontwikkeling van het gebied en de beperkingen en mogelijkheden van de rivier daarbij”, aldus de VNR in haar reactie op de nieuwe regels voor buitendijks bouwen.
Kampereiland
Zo’n gewenste ‘maatwerkafspraak’ wil gemeente Kampen graag voor de Kampereilanden (Mandjeswaard, Kampereiland, Polder Pieper en Zuiderzeepolder). Deze buitendijkse landbouwgebieden met boerderijen op terpen in de IJssel-Vechtdelta vielen onder het bergend regime. Nu dat vervalt, vreest gemeente Kampen ‘grote gevolgen voor de toekomstige gebruiks- en ontwikkelmogelijkheden van gebied de Kampereilanden’.
Daarom heeft gemeente Kampen gevraagd om de Kampereilanden tot binnendijks gebied te bestempelen. Het ministerie gaat daar niet in mee en stelt dat de Kampereilanden nodig zijn als noodoverloopgebieden bij extreem hoge waterstanden in de IJssel, het Zwartewater en het IJsselmeer.
Kampen is nog met het ministerie in gesprek over een ‘passende oplossing’ die iets meer ruimte geeft aan ‘klimaatbestendig te ontwikkelingen in deze inundatiegebieden, door middel van meerlaagse waterveiligheid’.
Ook de bewoners en de boeren in de Kampereilanden hebben per brief hierop aangedrongen bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Kampen verwijst naar lokaal beleid dat is ontwikkeld voor waterbewust boeren en bouwen op Kampereiland.
