secundair logo knw 1

Er zijn aanwijzingen dat er een grens is aan de veerkracht van rivieren. Uit onderzoek In Australië blijkt dat rivieren die door langdurige droogte zijn aangetast, zich niet kunnen herstellen, zelfs niet nadat de regenval weer normale proporties heeft aangenomen. Dat zou betekenen dat hydrologische droogtes voor onbepaalde tijd kunnen aanhouden na meteorologische droogtes.

Er is een impliciete aanname dat afvoer in rivieren altijd herstelt, hoe groot de verstoring ook is geweest, zegt Tim Peterson, hydroloog aan de Monash University in Melbourne, Australië. De onderzoeker plaatst al langer vraagtekens bij deze hypothese en de jarenlange droogte in het zuidoosten van Australië, die ergens tussen 1997 en 2001 begon en tot 2010 duurde, bood de mogelijkheid om deze veronderstelling te toetsen.

Laag debiet
Peterson en collega's analyseerden de jaarlijkse en seizoensgebonden stroomsnelheden in 161 rivierbekkens in de regio voor, tijdens en na de droogte. In 2017 had 37 procent van de stroomgebieden nog steeds niet het debiet van voor de droogte. Bovendien vertoonde de overgrote meerderheid van die rivieren met een laag debiet - 80 procent - geen tekenen dat ze zich in de toekomst zouden kunnen herstellen, stelt het onderzoekteam.

Veel van de rivieren in het zuidoosten van Australië hadden zich hersteld van eerdere droogtes, waaronder een ernstige maar korte periode in 1983. Maar zelfs de hevige regens in 2010, die het einde van de millenniumdroogte markeerden, waren niet voldoende om deze stroomgebieden terug te brengen in hun vroegere toestand. Dat wijst erop dat er een grens is aan de veerkracht van rivieren, aldus de onderzoekers.

Niet duidelijk
Wat er in deze rivierbekkens is veranderd, is nog niet duidelijk, aldus Peterson. De neerslag na de droogte was vergelijkbaar met de neerslag voor de droogte, en het water komt niet terecht in de beekloop, dus moet het ergens anders heen gaan. Het team heeft verschillende mogelijkheden onderzocht: water infiltreerde in de grond en werd opgeslagen als grondwater, of het kwam helemaal niet in de grond terecht - mogelijk opvangen door bladeren en weer verdampt.

Maar geen van deze verklaringen werd bevestigd door studies op deze plaatsen, aldus de onderzoekers. De overblijvende en meest waarschijnlijke mogelijkheid is dat het milieu is veranderd: het water in de bodem verdampt sneller en transporteert sneller door de planten dan vóór de droogte het geval was.

De studie bevestigt de theorie dat rivieren niet altijd herstellen, zegt Peter Troch, hydroloog aan de Universiteit van Arizona in Tucson, tegen ScienceNews. Verhoogde bodemverdamping en planttranspiratie zijn voorbeelden van processen die de gevolgen van een droogte kunnen versterken. "Tot dit onderzoek werd dit gebrek aan veerkracht niet voorzien, en alle hydrologische modellen hielden geen rekening met deze mogelijkheid", zegt Troch.

 

MEER INFORMATIE
Onderzoek veerkracht rivieren

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Wat een apart artikeltje Emile...  nitraat is niet organisch en liever stop ik wat zuurstof in infiltratiewater wanneer ik organische stoffen wil reduceren dan nitraat, dat immers het giftige nitriet kan vormen... de relatie met verbreding van irrigatiemogelijkheden met de aardappelteelt mort je nog maar eens uitleggen.. is toch iets heel anders? Joost
Hoi Marjolijn, bedankt voor je artikel. Het is duidelijk dat waterbeheer complex en uitdagend is, vooral nu klimaatverandering en hoger verbruik hun tol eisen. Gebieden zoals Zuid-Frankrijk en Catalonië staan niet op zichzelf met strenge restricties voor watergebruik.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren. 
Op dit moment (24 april 2024) na maandenlange neerslag is alles weer goedgekomen met hoog grondwater. De natuur hersteld zichzelf! Laat je niet beetnemen.
Afbreekbaarheid moet in de toekomst als eerste beoordelingsparameter voor toelating van stoffen worden ingevoerd. Er ontstaan anders onomkeerbare problemen in de toekomst.
In aanvulling hierop: Wij hebben voor terrein- en rivierbeheerders (VNBE) nog meer maatregelen in kaart gebracht om deze problemen te mitigeren (zie ook bijlage):