De klimaatverandering gaat steeds sneller, aldus een nieuw rapport van de Wereld Meteorologische Organisatie. De periode 2010-2019 is het warmste decennium sinds dit wordt bijgehouden.
Hitterecords die in Europa sneuvelden, enorme bosbranden in Australië en Siberië, op grote schaal smelten van ijs op de Zuidpool, oceanen die nog nooit zo warm waren. De klimaatverandering op land en in de atmosfeer en zee neemt in steeds sneller tempo toe, stelt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in een overzicht van het mondiale klimaat in 2019. Volgens de WMO (de VN-organisatie op het gebied van weer, klimaat en water) heeft dit een groot effect op alle aspecten van het milieu en ook de gezondheid en het welzijn van de wereldbevolking.
Warmste decennium
Vorig jaar was mondiaal het een na warmste jaar ooit gemeten; alleen in 2016 (met El Nino) was de gemiddelde wereldtemperatuur nog iets hoger. De periode 2010-2019 is het warmste decennium. Vanaf 1980 is elk decennium warmer dan het vorige. De temperatuur is nu ongeveer 1.1 graad Celsius hoger dan die van het pre-industriële tijdperk.
De toename in broeikasemissies zorgt voor warmere oceanen, zeespiegelstijging en ingrijpende veranderingen in mariene ecosystemen. In 84 procent van het geheel aan oceaan waren er een of meerdere hittegolven. De oceanen absorbeerden tussen 2009–2018 23 procent van de jaarlijkse CO2-uitstoot. Het gevolg is echter verzuring van het water en dat heeft negatieve effecten op het zeeleven.
Voor het 32e jaar op rij krompen de gletsjers. Ook het ijs op de Noord- en Zuidpool blijft afnemen. De ijsmassa van Groenland kende een bovengemiddeld verlies van 329 gigaton in 2019. Door de bank genomen gaat hier jaarlijks 260 gigaton aan ijs verloren.
Veel extreme weersgebeurtenissen
De WMO wijst erop dat in 2019 in veel delen van de wereld extreme weersgebeurtenissen plaatsvonden, waarvan sommige op een nog niet eerder voorgekomen schaal. Zo viel er meer regen dan normaal in het moessonseizoen in een aantal Aziatische landen. Dat leidde tot overstromingen waarbij 2.200 mensen het leven lieten. Daarentegen was het bijzonder droog in Australië, Zuid-Afrika, Centraal-Amerika en delen van Zuid-Amerika. Er waren vorig jaar wereldwijd 99 tropische cyclonen.
Volgens de WMO is na jaren van gestage daling honger nu weer aan het toenemen, als gevolg van klimaatverandering en extreme weersgebeurtenissen. Ruim 820 miljoen mensen hadden te weinig te eten. Vooral in de landen in de Hoorn van Afrika verslechterde de situatie door een combinatie van conflicten en droogte afgewisseld met hevige regen. In 2019 moesten wereldwijd 6,7 miljoen mensen hun huis verlaten vanwege natuurlijke gevaren, met name stormen en overstromingen.
Klimaatverandering is dé uitdaging van deze tijd, zegt secretaris-generaal António Guterres van de Verenigde Naties naar aanleiding van het WMO-rapport. Hij roept op tot meer actie omdat nu de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs nog bij lange na niet zullen worden gehaald. “We hebben weinig tijd meer om de ergste gevolgen van klimaatverstoring te voorkomen en de samenleving te beschermen. We moeten hoog mikken tijdens de volgende klimaatconferentie in Glasgow in november.”
MEER INFORMATIE
WMO-rapport over klimaat in 2019
Nieuwsartikel door de VN
Artikel in Britse krant The Guardian
EEA over klimaatrisico's in Europa
UNEP en WMO over broeikasgassen
IPCC: snellere zeespiegelstijging