De opkomst was groot op de landelijke studiedag over de vraag ‘Hoe ontstenen we de stad?’. Een aanwijzing dat het onderwerp leeft.
Gemeenten en waterschappen zijn op zoek naar strategieën en manieren om hun inwoners te betrekken bij het klimaatbestendig inrichten van de stad. Er is noodzaak, een groot deel van het stedelijk gebied bestaat uit privé-tuinen. En de inrichting daarvan wordt al jaren gedomineerd door de tegel-trend, in bestaande wijken en ook in nieuwbouwwijken neemt de verstening toe. Een ontwikkeling die zich slecht verstaat met de toenemende extreme weersomstandigheden als gevolg van de klimaatverandering; in versteende tuinen kan het overvloedige regenwater tijdens hevige stortbuien niet weg.
Heemraad Arie Bassa van Waterschap Rivierenland kreeg, zo vertelde hij vandaag op de landelijke studiedag van Stowa in Culemborg, boze burgers op de stoep omdat hun huizen en kelders de afgelopen jaren twee keer achtereen onder water kwamen te staan. Dat gebeurde na buien die volgens huidige berekeningen maar eens in de honderd jaar zouden vallen. Bassa: “Ze eisten droge voeten in ruil voor de waterschapsbelasting die zij keurig op tijd betaalden. We hebben geprobeerd uit te leggen wat er aan de hand is.” Daarom is hij blij dat een stad als Gorinchem zich heeft aangesloten bij de Landelijke Operatie Steenbreek, een initiatief om openbare ruimten te ontstenen en vergroenen. “Binnenkort gaan we met elkaar in overleg. Om te bespreken hoe we samen in actie kunnen komen.”
‘Haarlemmermeer Waterproof’, ‘Limburg Waterklaar’, ‘Amsterdam Rainproof’, ‘In de weer met neerslag’, ‘Het regent subsidie’, ‘Beter één tegel in je hand dan 10 op de grond’, ‘Huisje, boompje, beter’: onder dergelijke namen vinden in het hele land pilots, projecten, initiatieven en experimenten plaats om mensen over te halen hun tuinen te vergroenen. Te beginnen met publiekscampagnes met online en offline middelen, posters, de aanleg van voorbeeldtuinen, straatacties om bijvoorbeeld geveltuinen aan te leggen, enzovoort.
Bewustwording is een eerste stap, het bieden van handelingsperspectief is een logisch vervolg. Niet alleen met tips voor het vergroenen van tuinen, ook met adviezen over het afkoppelen van hemelwaterafvoeren van het riool. Verschillende gemeenten (Venray, Ede) voeren keukentafelgesprekken, geven advies-op-maat én subsidie om hun inwoners te helpen bij het nemen van de nodige maatregelen. Hier en daar wordt ook geëxperimenteerd met gescheiden heffingen voor het afvoeren van hemelwater en afvalwater. Net zoals in België en Duitsland al bij wet is geregeld. Het wachten is op de aanbevelingen in het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie dat met Prinsjesdag wordt gepresenteerd.
Lees in het H2O magazine van juni een uitgebreide reportage over het ontstenen en vergroenen van de stad.
Mocht het in Juli weer warm en zonnig worden dan zal er een fors escalerend waterprobleem zijn.
De hamvraag die onbeantwoord blijft, is wat de impact is van de restlozing op de doelen van de KRW. Uit de berekeningen van het CBS zou blijken dat stikstof uit rwzi's nog voor 18% bijdraagt aan de totale belasting, en fosfaat nog voor 25% aan de totale belasting. Maar het gaat nog steeds om enorme hoeveelheden: 14,3 miljoen kg N en 1,64 miljoen kg P.
De afname in kg N is veel groter is dan in kg P. De verhouding tussen N en P is verschoven. Met als gevolg dat blauwalgen (die zelf stikstof binden) "in het voordeel zijn" vergeleken met groenalgen, die stikstof uit het oppervlaktewater opnemen. Dertig jaar geleden was er nog veel 'groene soep', inmiddels zijn de drijflagen van blauwalgen een hardnekkig probleem.
Het zou dus zomaar kunnen zijn dat het verwijderen van stikstof nu voldoende is, maar dat de verwijdering van fosfaat nog veel beter moet. Behalve wellicht als de rwzi (bijna) rechtstreeks op zee loost, dan is goed ook goed genoeg.