De Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), het kenniscentrum van de regionale waterbeheerders, brengt dit jaar alle ecologische sleutelfactoren voor wateren in beeld. Gewapend met deze kennis kunnen waterbeheerders voor ieder watersysteem passende doelen en maatregelen bepalen.
STOWA inventariseert de ecologische sleutelfactoren in het kader van het kennisprogramma Watermozaïek. De bedoeling is om de wetenschappelijke kennis hierover praktisch te ontsluiten. Het gaat om negen sleutelfactoren voor stilstaande wateren en tien voor stromende wateren. Voorbeelden zijn belasting met mest, habitatgeschiktheid en toxiciteit.
Met behulp van ecologische sleutelfactoren kunnen waterschappen en andere waterbeheerders een goede analyse maken van de waterkwaliteit, vertelt programmacoördinator Bas van der Wal van STOWA. “Dat maakt het beter mogelijk om gedifferentieerde doelen en maatregelen voor wateren te bepalen en aan de doelen voor schoon water van de Europese Kaderrichtlijn Water te voldoen. Want de waterbeheerders zijn er wel achter gekomen dat voor elk waterlichaam een eigen aanpak nodig is. Belangrijk is: wat is de zwakste schakel bij bijvoorbeeld een rivier of beek? Door de sleutelfactoren na te gaan krijg je daarvan een goed inzicht.”
Van der Wal noemt als voorbeeld toxiciteit. “Hoe giftig water is, wordt nu vooral getoetst aan de hand van de normen voor 135 stoffen. Maar er zitten zo’n 100.000 stoffen in het oppervlaktewater! Met behulp van de nieuwe benadering kun je de toxische druk van alle stoffen tezamen op het ecosysteem vaststellen en of daarbij een ecologisch relevante grenswaarde wordt overschreden. Dat heeft voor een ecoloog veel aanvullende waarde op de toetsing aan normen. We werken ook twintig testen voor toxiciteit uit.”
STOWA wil de volledige inventarisatie van ecologische sleutelfactoren aan het eind van dit jaar klaar hebben, zodat zij kunnen worden gebruikt voor de nieuwe stroomgebiedsbeheerplannen in 2021. Daarna worden nog lacunes in de kennis gedicht. De informatie over de sleutelfactoren wordt verzameld door een aantal bureaus en wetenschappelijke instituten. Van der Wal: “Zij zorgen ervoor dat de internationaal beschikbare kennis in praktische handvatten worden vertaald. Het is een heel grote operatie, waarmee Nederland internationaal voorop loopt. We zijn uniek bezig.”
Meer informatie over ecologische sleutelfactoren.