Aquathermie wordt gezien als een betrouwbaar en gebruiksvriendelijk alternatief voor aardgas. Het is daarbij belangrijk om technisch maatwerk te leveren. Deze en andere lessen uit projecten met aquathermie zijn te vinden in een studie van STOWA.
De grote belofte van de energietransitie, zo wordt aquathermie wel genoemd. De potentie van thermische energie uit afvalwater (TEA), drinkwater (TED) en oppervlaktewater (TEO) is groot, vooral van het laatste. Becijferd is dat zij samen in ruim de helft van de Nederlandse warmtevraag in 2050 zouden kunnen voorzien. In een rapport van het kenniscentrum STOWA worden lessen getrokken uit de praktijkervaringen in veertien projecten met TEA, TED of TEO.
De belangrijkste conclusies zijn: aquathermie is technisch maatwerk, is een betrouwbare bron, is in ontwikkeling en vraagt om samenwerking. Volgens STOWA levert het onderzoek goede bouwstenen op voor de handreiking voor het organiseren van aquathermieprojecten, die eraan komt. Het consortium WarmingUp van energiebedrijven, netbeheerders, onderzoeksinstellingen en overheden maakt deze handreiking.
Locatiespecifieke kenmerken maatgevend
Het draait om technisch maatwerk, blijkt uit de studie. TEA, TED en TEO zijn afhankelijk van locatiespecifieke kenmerken. Dat geldt niet alleen aan de kant van de bron. Ook de lokale warmtevraag en de samenloop met andere gebiedsontwikkelingen zijn bepalend voor de haalbaarheid.
De combinatie van de toepassing van aquathermie met seizoenopslag in een systeem of buffer voor warmte- en koudeopslag zorgt voor stabiele prestaties van een warmteproject. Installaties voor aquathermie zijn vanwege verontreiniging van waterstromen wel storingsgevoelig en onderhoudsintensief. Daarom wordt aangeraden om de hoeveelheid werk niet te onderschatten en voor een goede back-up en piekvoorziening te zorgen. Maak ook gebruik van goede materialen: titanium in plaats van roestvrijstaal.
Gebruiksvriendelijk alternatief voor aardgas
Aquathermie is een betrouwbare bron, niet alleen voor woonwijken en kantoren maar ook voor individuele woningen en kassen. Het wordt gezien als een gebruiksvriendelijk alternatief voor aardgas. Gebruikers ervaren de voordelen van lagetemperatuurverwarming, wat zorgt voor een prettig binnenklimaat. Wel is het in het begin wennen; daarom is goede informatie nodig.
De vergunningsvoorwaarden van waterbeheerders voor de warmtewinning bij TEO, TEA en TED zijn voldoende om nieuwe projecten te realiseren. In de praktijk zijn nog geen negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit waargenomen. Er is wel veel onbekend over de ecologische effecten van koudelozingen bij TEO. Slimme monitoring helpt om een beter beeld te krijgen.
Nog een leerproces
De volgende conclusie zal niemand verbazen: aquathermie is in ontwikkeling. De komende jaren wordt veel kennis en ervaring opgedaan over de werking en effecten van TEO, TEA en TED. Het is een leerproces, aldus de studie. Het advies is om goed af te spreken hoe om te gaan met onbekende effecten in vergunningverlening en verdeling van financiële risico’s.
Last but not least, voor aquathermie is samenwerking essentieel. Nieuwe projecten zorgen voor nieuwe samenwerkingen tussen gebiedspartners: gemeenten, waterschappen, provincies, energiebedrijven, woningcorporaties, bewoners en andere partijen. Daarom is het zaak om belangen van alle partijen vroegtijdig in het proces te delen, gezamenlijk afspraken te maken en samen te zoeken naar oplossingen.
MEER INFORMATIE
Bericht van STOWA plus rapport
H2O-artikel: aquathermie begint aan inhaalrace
H2O-bericht: viewer voor potentie aquathermie
H2O-bericht: monitoring ecologische effecten
H2O-bericht: grote juridische speelruimte
H2O-bericht: Green Deal Aquathermie