Het is al druk op de Noordzee en het wordt de komende jaren nog drukker door de grootschalige bouw van windparken op zee. Stichting De Noordzee voorziet een botsing tussen het beschermen van de natuur en het halen van de klimaatdoelen.
Volgens de stichting ontbreekt er nog veel kennis over de ecologische risico’s van de grootschalige uitrol van windparken op zee, vooral in combinatie met andere ‘drukfactoren’ zoals olie en gas, scheepvaart, zandwinning en visserij. "Het risico wordt steeds groter dat de ambitie voor wind op zee niet meer zal passen binnen de ecologische draagkracht van de Noordzee", concludeert de natuurorganisatie in een vandaag verschenen onderzoeksrapport.
Om de klimaatdoelen van het Akkoord van Parijs te halen, worden de komende jaren veel windparken gebouwd in de Noordzee. De Nederlandse overheid zet onder andere in op wind op zee om in 2030 een CO2-reductie van 55 procent ten opzichte van 1990 te behalen. Op dit moment hebben de windparken in de Nederlandse Noordzee een capaciteit van 2,5 gigawatt, rond 2030 moet dit circa 21,5 gigawatt zijn.
Het komende jaar wordt al beleid gemaakt om de uitrol van wind op zee na 2030 nog verder op te schalen, terwijl veel ecologische onderzoeken nog moeten opstarten en de resultaten dus niet kunnen worden meegenomen, aldus het rapport.
Noordzeeakkoord
De onderzoekers benadrukken dat er voor de onderwaternatuur ook voordelen zitten aan windparken op zee. Zo is er relatief meer rust en ruimte voor de natuur door een verbod op bodemberoerende visserij binnen windparken. Daarnaast worden Nederlandse windparken niet gebouwd in de ecologisch meest waardevolle gebieden, waardoor de natuur zich daar beter kan ontwikkelen.
Tegelijk zijn er ecologische risico’s, zoals habitatverlies, aanvaringen en onderwatergeluid, waarschuwen ze. Voor een aantal daarvan heeft de overheid reeds maatregelen genomen. Er zijn bijvoorbeeld wettelijk grenzen gesteld aan heigeluid en de wieken draaien bij massale vogeltrek in principe langzamer.
Dankzij het vorig jaar gesloten Noordzeeakkoord zet de overheid een grootschalig ecologisch monitorings- en onderzoeksprogramma op. Het doel daarvan is kennis te ontwikkelen die ervoor moet zorgen dat het gebruik van de steeds drukker wordende Noordzee binnen de ecologische draagkracht blijft.
Aanbevelingen
Dat stelt de stichting echter nog niet gerust. "Sommige risico’s, zoals effecten op wind, stroming en gelaagdheid van het water, kunnen pas goed worden onderzocht tijdens de opschaling van wind op zee. Daardoor wordt de kans steeds groter dat straks simpelweg onbekend is of de uitrol van wind op zee nog past binnen de ecologische grenzen van de Noordzee", verklaart woordvoerder Ewout van Galen in een toelichting.
De onderzoekers doen daarom enkele aanbevelingen. De eerste is om waardevolle Noordzeenatuurgebieden zo snel mogelijk te beschermen. Daarnaast moet het onderzoek naar de ecologische risico’s worden versneld en vergroot. Verdere opschaling van wind op zee na 2030 moet worden uitgesteld tot duidelijk is hoe die verantwoord kan plaatsvinden. "Alleen zo kunnen we én de klimaatverandering tegengaan én de Noordzeenatuur beschermen."
MEER INFORMATIE
Onderzoeksrapport ‘Rol wind op zee uit met oog voor de natuur’
Toelichting Stichting De Noordzee
H2O-bericht: Passen en meten in onderhandelaarsakkoord voor Noordzee
H2O-bericht: Windmolens op zee beïnvloeden ook ecosysteem
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.