De regenval van deze week zorgt voor een korte onderbreking van de droogte, maar toch nemen steeds meer waterschappen maatregelen. Het neerslagtekort is op dit moment met gemiddeld 75 millimeter erg hoog voor de tijd van het jaar. Het KNMI verwacht dat het tekort in de komende twee weken licht stijgt.
Het hoogheemraadschap van Delfland is gisteren gestart met inspecties van de veendijken en haalde daarmee onder andere het NOS Journaal en het SBS6-programma Hart van Nederland. Ook veel andere waterschappen kondigden de afgelopen dagen nieuwe maatregelen aan vanwege de droogte.
Zo meldt Waterschap Drents Overijsselse Delta vandaag veel meer water aan te voeren dan in voorgaande jaren om dezelfde tijd. En Waterschap Rivierenland gaat de buizen van het gemaal Pannerling bij Doornenburg verlengen. Daardoor kan dit drijvende gemaal ook bij lage rivierpeilen functioneren.
Het neerslagtekort is volgens het KNMI momenteel 75 millimeter. Iets minder dan gisteren door de regen die er is gevallen, maar nog steeds boven het niveau dat eind april in 1976 en 2018 werd bereikt. Het meteorologisch instituut verwacht dat het tekort over vijftien dagen licht is toegenomen naar rond de 81 millimeter.
Vertekend beeld
Volgens Alphons van Winden van de site waterpeilen.nl geeft het neerslagtekort een vertekend beeld. Hij schrijft dat uit statistieken blijkt dat april de laatste decennia vaak droog verloopt en in opvallend veel aprilmaanden het wekenlang niet of nauwelijks regent. Het weerbeeld van april heeft in zijn ogen ook geen voorspellende waarde voor de maanden daarna. Na een droge aprilmaand volgt heel zelden een droge meimaand. Voor de zomermaanden is er al helemaal geen verband meer, aldus Van Winden.
Een kort overzicht van wat de waterschappen te melden hebben over de droogtemaatregelen die ze treffen (situatie op woensdagmiddag 29 april):
• Aa en Maas: De Brabantse waterschappen (ook Brabantse Delta en De Dommel) hebben een regeling om bij aanhoudende droogte tijdelijke beregening met grondwater toe te staan. Dit is de zogenaamde 5%-regeling. Zij passen tot en met 9 mei deze regeling selectief toe voor het droogste gebied Boven-Dommel. Er is afgezien van algemene toepassing in Noord-Brabant om het grondwater dat er nog is, zoveel mogelijk te sparen voor mogelijk droge periodes in de komende maanden.
• Amstel, Gooi en Vecht: In de Geer wordt volgende week een tijdelijke dam geplaatst. Deze dam houdt brak water tegen dat door een tekort aan regenwater oprukt richting de Kromme Mijdrecht, de Vinkeveense Plassen, natuurgebied Demmerik en de landbouwgebieden. (Update 30/04)
• Brabantse Delta: De Brabantse waterschappen kiezen er gezamenlijk voor om grondwater zo lang mogelijk vast te houden. Zie hiervoor bij Aa en Maas.
• De Dommel: De Brabantse waterschappen kiezen ervoor om grondwater zo lang mogelijk vast te houden (zie bij Aa en Maas). Waterschap De Dommel staat wel toe dat boeren in het zeer droge deelgebied Boven-Dommel tijdelijk (tot en met 9 mei) grasland beregenen. Ook sportvelden mogen met grondwater nat worden gehouden. Volgens De Dommel is het nodig om de met onder andere boeren gemaakte afspraken en het opgestelde grondwater- en beregeningsbeleid zo snel mogelijk te herzien.
• De Stichtse Rijnlanden: Geen bijzonderheden.
• Delfland: Er was veel media-aandacht voor de extra inspecties van de meest droogtegevoelige dijken (ongeveer 21 kilometer), die op 28 april zijn gestart. Deze dijken hebben een ondergrond van veen en kunnen bij droogte gaan krimpen en barsten. Tijdens de inspecties wordt gekeken naar scheuren, lekkages en vervormingen.
• Drents Overijsselse Delta: Meldt dat het oplopend neerslagtekort vraagt om alertheid. De grondwaterstanden zijn behoorlijk aan het dalen. De regen van deze week geeft enige voeding aan de toplaag van de bodem, maar is onvoldoende voor een goede aanvulling van het grondwater. Het waterschap houdt momenteel zoveel mogelijk water in het gebied vast. Er is ook nog ruim voldoende aanvoer van water vanuit de IJssel, het IJsselmeer en de Vecht.
• Hollandse Delta: Geen bijzonderheden.
• Hollands Noorderkwartier: Geen bijzonderheden.
• Hunze en Aa’s: Meldt dat de neerslag van deze week zeker welkom is. De grondwaterstanden in het gebied liggen nog binnen de gemiddelde bandbreedte. Het waterschap is al half maart begonnen met de verhoging van de waterstand in sloten naar het zomerpeil, minstens een maand eerder dan gebruikelijk. Het waterschap voert ook water aan vanuit het IJsselmeer.
• Limburg: Geen bijzonderheden.
• Noorderzijlvest: Geen bijzonderheden.
• Rijn en IJssel: Voorziet voor het derde jaar op rij grote droogte in de zomer, als de lijn van snel dalende grondwaterstanden zich in het eigen werkgebied doorzet. Dit gebied is afhankelijk van neerslag. Op het ogenblik gelden nog de normale regels voor onttrekking van water uit grond- en oppervlaktewater.
• Rijnland: Er zijn nog geen maatregelen vanwege de droogte nodig. Het hoogheemraadschap is wel extra alert; zo worden de chloridegehaltes van het water in de gaten gehouden.
• Rivierenland: Houdt vanwege de vroege droogte water vast en voert extra water aan. Vorige week heeft het Van Beuningengemaal in Zoelen een aantal dagen extra water vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal in de Linge gepompt om de Beneden-Linge goed gevuld te houden. Deze week verlengt het waterschap de buizen van het gemaal Pannerling bij Doornenburg, zodat dit drijvende gemaal ook bij lage rivierpeilen blijft functioneren.
• Scheldestromen: Laat weten dat water zo weinig mogelijk wordt afgevoerd en zoveel mogelijk vastgehouden.
• Schieland en de Krimpenerwaard: Liet op 24 en 25 april extra zoet water het gebied instromen via de Bergsluis in Rotterdam. Deze maatregel is bedoeld om verzilting van het water tegen te gaan.
• Vallei en Veluwe: Geen bijzonderheden.
• Vechtstromen: Meldt dat de toplaag van de aarde steeds meer uitdroogt, watergangen op de hoge zandgronden droogvallen en grondwaterstanden verder dalen. De streefpeilen staan onverminderd hoog ingesteld. In de 60 procent van het werkgebied dat afhankelijk is van regen, doet het waterschap zijn uiterste best om water vast te houden. Het NOS Journaal kwam op 25 april op bezoek.
• Wetterskip Fryslân: Kondigde vorige week aan de waterstanden in poldersloten en -vaarten zoveel mogelijk te verhogen om daarmee water in de bodem vast te houden.
• Zuiderzeeland: In het landelijk gebied wordt momenteel flink beregend om de gewassen te laten ontkiemen en groeien. Om aan de watervraag te kunnen voldoen, heeft het waterschap bij een paar gestuwde panden het waterpeil verhoogd. Op dit moment zijn er geen knelpunten. Het waterpeil van de Hoge Vaart wordt geleidelijk verhoogd om een buffer te hebben als de droogte aanhoudt.
MEER INFORMATIE
Media-aandacht voor dijkinspecties Delfland
NOS Journaal op bezoek bij Vechtstromen
Droogtemonitor van het KNMI
Alphons van Winden over huidige neerslagtekort
LCW: lage grondwaterstanden op hoge zandgronden (22-4)
Neerslagtekort hoger dan in recordjaar 1976 (15-4)
-advertentie-
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.