Om de biodiversiteit in het Noordzeekanaalgebied te stimuleren, heeft startup ReefSystems drie kunstmatige riffen geplaatst. De riffen moeten zorgen voor een nieuw leefgebied voor lokale- en migrerende vissoorten en schaal- en schelpdieren. De komende 2 jaar gaan onderzoekers van de Wageningen Universiteit & Research het effect meten met moderne moleculaire technieken (eDNA).
Het zogeheten MOSES-systeem is opgebouwd uit meerdere modulaire betonnen blokken. Aan de binnenzijde van een blok kan het kleinere waterleven zich verschuilen voor grotere roofdieren, voedsel vinden en een veilige ruimte vinden om zich voort te planten. Het buitenoppervlak fungeert als hard substraat voor koralen, mosselen, oesters en andere schelpdieren. Dankzij deze ‘microhabitats’ kunnen populaties weer gaan groeien.
Jesse de BontVorige week werd, met behulp van een kraan, de ruim 600 kg wegende constructie nabij het Marineterrein (zoet water) in Amsterdam in getakeld. Daarnaast zijn in de Moezelhaven (brak water) en in IJmuiden (zout water) vergelijkbare systemen geplaatst. Een bewuste keuze vertelt Jesse de Bont van ReefSystems. “Het Noordzeekanaal is een directe verbinding tussen de Noordzee en de Nederlandse binnenwateren, waar veel migratie plaatsvindt.”
Wolhandkrab
Een eerdere proef in het kanaal verliep succesvol. De Bont: “We hebben een tijdje geleden een losse module in het water gelegd, die na 12 dagen al vrijwel volledig was begroeid met algen. Tussen de begroeiing zagen we een hoop waterinsecten, die voedsel zijn voor vissen. Ook troffen we meerdere kokerwormen, een aantal tralie mossels en één kleine wolhandkrab aan.”
De plaatsing is een gevolg van de samenwerking tussen Port of Amsterdam, Rijkswaterstaat en Wageningen Universiteit & Research. Laatstgenoemde gaat het effect van het systeem op het waterleven monitoren met behulp van eDNA. Doordat vissen altijd DNA achterlaten in het water, is het mogelijk om aan de hand van een monster te meten hoeveel vis er aanwezig is in het water.
30 modules
Vorig jaar zijn er 30 modules geïnstalleerd in het Haringvliet en bij de Brouwersdam. De Bont vervolgt: “Drie weken geleden bleek dat de modules waren vol gegroeid met verschillende wieren en zeepokken. Zo werden er mosdiertjes, krabben en zeesterren visueel waargenomen. Voor de duikers was het zelfs even zoeken. De installatie bij de Brouwersdam was volledig opgenomen door de natuur.”
Met het project in het Noordzeekanaalgebied hoopt De Bont een stap richting grotere kunstmatige rif installaties in het windmolenparken in de Noordzee te zetten. “Helaas zijn er momenteel allerlei wetten en bepalingen, waardoor het installeren van permanente kunstmatige rif-installaties in de Noordzee nog verboden is. Daarom zijn we druk bezig met het ontwikkelen van een nieuw kunstmatig rif dat biologisch afbreekbaar is, zodat het rif niet verwijderd hoeft te worden, maar vanzelf verdwijnt.”