Van afgesleten rubber van autobanden komt 62 procent in de bodem terecht en 18 procent in het oppervlaktewater. Dat blijkt uit een studie van onderzoekinstituut Deltares.
De studie is gepubliceerd in Water Matters, het kennismagazine van H2O dat vandaag uitkomt. De modelstudie van Deltares voor de stroomgebieden van de Seine en de Schelde maakt duidelijk dat ongeveer een vijfde van de auto- en wegdeeltjes die afslijten in het oppervlaktewater terechtkomt. Deze uitkomst is ook relevant voor Nederland, aldus de onderzoekers Arjen Markus, Marc Weeber, Jos van Gils en Dick Vethaak.
Deltares deed dit onderzoek met een Amerikaanse partner, in opdracht van de Europese bandenfabrikanten. De industrie heeft nu een beter zicht op de verspreiding van bandenstof en gebruikt de resultaten bij de productontwikkeling. De studie is ook gepresenteerd aan het Directoraal-generaal Milieu van de Europese Unie.
Schaars
Rechtstreekse metingen van de hoeveelheid autobandenstof zijn schaars. De onderzoekers moesten daarom schattingen maken op basis van het autogebruik. Deze schattingen zijn uitgedrukt in tonnen autoband- en wegdeeltjes omdat deze in samengeklonterde vorm in het milieu worden aangetroffen. Van zo’n deeltje bestaat ongeveer de helft uit autobandenrubber.
De onderzoekers richtten zich op het stroomgebied van de Schelde en de Seine. Ze raamden in het stroomgebied van de Schelde de uitstoot op 12.600 ton autoband- en wegdeeltjes per jaar. In het stroomgebied van de Seine bedroeg dit 27.600 ton autoband- en wegdeeltjes per jaar.
De meeste deeltjes komen vrij in stedelijk gebied, aldus de onderzoekers.
Modelberekeningen leiden voor het stroomgebied van de Seine tot de volgende getallen:
- 62 procent eindigt in de bodem;
- 18 procent komt in het oppervlaktewater terecht;
- 18 procent komt via de bodem in het riool en wordt onderschept in rioolwaterzuiveringen;
- 2 procent ontwijkt naar de atmosfeer.
Vergelijkbare getallen gelden voor de Schelde. De Nederlandse situatie was geen onderwerp van deze studie, maar er is geen reden om aan te nemen dat die sterk afwijkt, aldus de onderzoekers.
Bagger
In het water zakt het meeste stof uit naar de waterbodem. Na baggeren kan dit weer op het land terechtkomen. Slechts een klein deel (2 procent van de totale uitstoot) wordt met het water meegevoerd en komt uiteindelijk mogelijk in zee terecht.
Welke gevolgen al deze emissies hebben voor mens en milieu is moeilijk aan te geven. Ook het gedrag op lange termijn van het bandenstof in de bodem en in het water is onbekend. Wel is uit laboratoriumonderzoek bekend dat er allerlei stoffen in het water vrij kunnen komen, zelfs als de rubberdeeltjes zelf geen schade veroorzaken.
Negen onderzoeken
Het onderzoek naar de verontreiniging van rubber deeltjes van autobanden is een van de negen onderzoeken die in Water Matters zijn opgenomen. De overige acht zijn:
- De faalkansen van boezemkaden
- Snel signaleren van storingen in drinkwaternetwerken
- Hoe maak je een waterleidingnet ‘intrinsiek slim’
- Restwater bierbrouwer Bavaria gebruiken voor landbouwirrigatie
- Geen overbodige luxe: onafhankelijk validatiemeetnet voor meten grondwaterstand
- Werkt organische stof als waterbuffer?
- Maaiveldafvoer, een onbekend verschijnsel
- Verwijderen stikstof en methaan uit afvalwater, een veelbelovende techniek
MEER INFORMATIE
Water Matters April 2019
Water Matters April 2019 (Engelse versie)