Het Hoogheemraadschap van Delfland en de gemeente Den Haag gaan vanaf maandag 25 november de sloten op het bedrijventerrein Forepark en in de woonwijk Leidschenveen schoonmaken. Zij zijn verontreinigd met perfluoroctaansulfonaten (PFOS) die behoren tot de groep van per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS). De werkzaamheden duren acht tot tien weken.
De vervuiling haalde het landelijke nieuws in juli 2023, toen het onderzoeksprogramma Pointer van KRO-NCRV meldde dat in een sloot op Forepark de hoogste PFAS-overschrijding van Nederland was gevonden. Het ging om een gehalte van 180 nanogram PFOS per liter, volgens Pointer ruim 25.000 keer de grenswaarde die het RIVM veilig acht voor oppervlaktewater.
Vervuiling aanvankelijk sterk onderschat
De vervuiling was bekend bij het Hoogheemraadschap van Delfland maar werd als veel minder ernstig gezien. Dit kwam door een onjuiste interpretatie van een meting als gevolg van een menselijke fout. Na het Pointer-berichtgeving voerde Delfland meteen een nieuw onderzoek uit.
Het PFOS-gehalte in de sloot op het Haagse bedrijventerrein bleek inmiddels lager te zijn maar nog steeds erg hoog met 85 nanogram per liter. Het waterschap damde de sloot uit voorzorg af. Ook in sloten in de omringende woonwijk Leidschenveen werden PFOS aangetroffen.
9.000 kubieke meter bagger verwijderd
Nu volgen dan de schoonwerkzaamheden. Zij duren acht tot tien weken, bericht Delfland. Omwonenden zijn hierover per brief geïnformeerd.
Begonnen wordt met het baggeren van de vervuilde sloten in Leidschenveen. Het waterschap verwijdert hier een laag modder, zand of slib van de slootbodem. Op het bedrijventerrein Forepark wordt eveneens gebaggerd. “In totaal zullen we 9.000 kubieke meter bagger uit de vervuilde sloten halen en afvoeren naar een gespecialiseerd depot.”
Verontreinigde grond in sloot Forepark afgegraven
Delfland sloot de zwaar met PFOS verontreinigde sloot op Forepark in juli 2023 af. Het water zal nu worden gezuiverd. Het waterschap pompt daarom al het water naar een filterinstallatie.
Door jarenlange ophoping bevindt de vervuiling zich hier dieper in de slootbodem. Daarom gaat Delfland als de sloot droog staat, ook een deel van de harde bodem saneren. Het waterschap graaft dan verontreinigde grond af.
Helemaal schoon worden de sloten op Forepark en in Leidschenveen niet. Er zullen nog steeds PFOS en PFAS aanwezig zijn in het slootwater, laat Delfland weten. “Maar wel (veel) minder dan de hoeveelheden die we (helaas) in veel van onze wateren aantreffen.”
Foute aansluiting bij een bedrijf
Dat de sanering van de sloten nu start, heeft te maken met de afsluiting van het brononderzoek op het bedrijventerrein. Dit is uitgevoerd door het Hoogheemraadschap van Delfland, gemeente Den Haag en de Omgevingsdienst Haaglanden.
Delfland meldt dat er uitgebreid onderzoek is gedaan: “Uiteindelijk is bij één bedrijf een foute aansluiting op het hemelwaterriool geconstateerd waardoor afvalwater in het oppervlaktewater terecht kon komen. Deze foute aansluiting is inmiddels aangepast. Er zijn in het onderzoek verder geen andere bronnen meer gevonden.”
In een brief van de officier van justitie waarover Pointer in maart van dit jaar publiceerde, werd al aangegeven dat het om een brandblusbedrijf gaat. Er kunnen PFOS zitten in oude blussers. Omdat het bedrijf de vervuiling niet met opzet had veroorzaakt, zag de officier van justitie af van vervolging.
LEES MEER
Delfland-dossier PFAS Forepark
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.