Schatgraven

door Eilard Jacobs 

WATERBLOG - “Verborgen schatten in de afvalwaterwereld” was het onderwerp op het KNW symposium van 8 maart. Maar al snel werd duidelijk dat het vraagstuk niet zozeer is welke schatten in het afvalwater verborgen zitten, maar hoe je ze eruit krijgt.

Er zitten heel veel verschillende stoffen in het afvalwater vertelde Paul Roeleveld (RHDHV), maar eigenlijk is fosfaat de enige stof die ertoe doet met ruim 25% van de nationale fosfaat behoefte. Ook alginaat dat met de Nereda® techniek kan worden gewonnen is een kansrijke stof. En water natuurlijk, waar afvalwater voor 99,91% uit bestaat. Zo schoon mogelijk water uit afvalwater maken, is waar we al vele decennia aan werken. Dat gaat ook steeds beter, vooral als we een 4e zuiveringstrap op de RWZI bouwen, zoals bijvoorbeeld het 1-STEP® filter waar Freek Kramer (Witteveen+Bos) de resultaten van liet zien.

Cora Uiterlinde (Stowa) kwam terug op een andere innovatie die heel schoon water kan opleveren, de Membraan Bio Reactor (MBR). Toch is die niet van de grond gekomen, enerzijds omdat er toch niet zulke hoge waterkwaliteitseisen uit de kaderrichtlijn water voortkwamen en anderzijds omdat het hoge energiegebruik niet paste in de nieuwe ontwikkelingen. Maar misschien biedt de verwijdering van medicijnresten een nieuwe kans? Ook zuivering met behulp van wormen blijft onder de oppervlakte, liet Hellen Elissen (WUR/ Dutch Blackworms) zien. Dat komt vooral omdat er nog geen stabiele resultaten zijn.

Stefan Mol (Waternet) en Grietje Zeeman (WUR) gingen in op Nieuwe sanitatie. Dat is vooral het zo vroeg mogelijk scheiden van de verschillende soorten afvalwater om hergebruik van grondstoffen en energie makkelijk te maken. Het schaalniveau waarop stoffen en energie worden teruggewonnen kan verschillen. Zo is bijvoorbeeld warmteterugwinning het meest efficiënt op gebouwniveau en kan slibverwerking beter op een groter schaalniveau plaatsvinden.

Maar uiteindelijk ging de discussie niet zozeer over technieken, maar over het krijgen van bestuurlijk draagvlak en geld om potentieel veelbelovende innovaties toegepast te krijgen. Nog steeds zijn er meer innovaties die het uiteindelijk niet halen dan wel.  Er zijn best wel ideeën om dat bestuurlijke proces te helpen, zoals een risicofonds. Maar dagvoorzitter Helle van der Roest gaf als afsluiting van zijn carrière toch als belangrijkste instrument mee: ‘passie’. En zo blijkt ook bij hoogwaardige technologie uiteindelijk de menselijke factor doorslaggevend.