Voor 22 plekken in de uiterwaarden van de grote rivieren heeft minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat een uitzondering gemaakt op zijn strikte algehele verbod op buitendijkse nieuwbouw. Dat blijkt uit de Kamerbrief bij het besluit over de actualisatie van de Beleidsregels Grote Rivieren. In het winterbed van de rivieren is met ingang van 1 februari alle niet-riviergebonden nieuwe bebouwing taboe. Vergunningen voor woningbouw worden niet meer verleend door Rijkswaterstaat.
Met de aanscherping van de regels wil de minister van IenW voorkomen dat de bestaande ruimte rond de grote rivieren wordt volgebouwd en dat is risicovol voor de waterveiligheid. Hoge rivierafvoeren, extreme neerslag en zeespiegelstijging vragen volgens de minister om 'terughoudendheid in ruimtelijke ontwikkelingen in de nabijheid van de grote rivieren'.
Volgens een schatting van persbureau ANP zorgt het bouwverbod in de uiterwaarden ervoor dat circa 100 vierkante kilometer aan woningbouwgrond in ons land onbenut blijft. Voor bestaande bebouwing in de uiterwaarden blijft 10 procent uitbreiding toegestaan. Op die manier wil de minister ervoor zorgen dat de bestaande bewoning en bedrijvigheid in de uiterwaarden zich kan ontwikkelen en vernieuwen.
Aan de lijst met riviergebonden activiteiten waarvoor bouwsels blijven toegestaan heeft minister Madlener twee categorieën toegevoegd: voorzieningen voor drinkwaterbedrijven die rivierwater winnen en faciliteiten voor aquathermie, energiewinning uit oppervlaktewater van de rivieren.
Voor 22 plekken langs de rivieren maakt minister Madlener een uitzondering in het bouwverbod, omdat de bouwplannen al in een vergevorderd stadium zijn. Ook wordt voor een aantal van deze plekken gewerkt aan zogeheten maatwerkoplossingen, waarin Rijkswaterstaat met gemeenten afspraken maakt over beperkte bouwmogelijkheden.
Villa’s
Het gaat onder meer om bedrijventerrein Avelingen langs de Waal in Gorinchem, villa’s op eiland Ossenwaard in de Lek bij Tull en ’t Waal, veerhaven Ochten, waterfront Moerdijk aan het Hollandsch Diep en Heliushaven in Hellevoetsluis en project Stadswerven in Dordrecht.
Langs de IJssel blijft er ruimte voor hotelbouw op de plek van de voormalige steenfabriek De Groot in Rheden, herontwikkeling van Reuversweerd (gemeente Brummen) en bouwplannen in de Hoenwaard in Hattem. Over beperkte ontwikkelmogelijkheden op het buitendijkse Kampereiland bij Kampen is de minister nog in gesprek met gemeente Kampen.
Langs de Maas gaat het om de ontwikkeling van het havengebied Ooijen-Wanssum bij Venray en Horst, landgoed Kasteel Oost in Eijsden-Magraten, Maasdale Velden (Venlo), Merum-Ool-Herten in Roermond, bouw van een hotel en recreatievoorzieningen in Thorn, woningbouwplan Van Appeven in Roermond, kindcentrum en sportfaciliteiten tussen Grevenbicht en Obbicht, woningbouw waterfront de Veene en Veense Put in Altena, Noordwaard (Altena) en gebiedsontwikkeling De Groene Rivier Well (gemeente Bergen).
IJsselmeer
Opvallend genoeg maakt minister Madlener in zijn brief aan de Tweede Kamer geen melding van uitzonderingen voor woningbouw langs het IJsselmeer. In november 2024 had hij dat laten doorschemeren in een overleg met de Tweede Kamer, waarin een ChristenUnie en VVD ruimte bepleiten voor buitendijkse woningbouw in Monnickendam, Lelystad en Almere langs het IJmeer, Eemmeer, Gooimeer en Markermeer. Madlener kondigde aan dat hij langs het IJsselmeer kleinschalige woningbouw wil toestaan, mits die woningbouw de zoetwaterbuffer 'niet te veel aantast'. In de geactualiseerde beleidslijn wordt buitendijks langs het IJsselmeer geen uitzondering gemaakt in het algehele bouwverbod.
