Miljoenen Nederlanders en Belgen zijn voor hun drinkwater afhankelijk van de Rijn en de Maas, maar die bevatten nog steeds veel afvalstoffen. Namens de drinkwaterbedrijven pleit RIWA voor volledige transparantie over industriële lozingen door middel van een register.
''Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit’’, zegt directeur Maarten van der Ploeg van RIWA-Maas. Omdat vaak niet bekend is welke stoffen bedrijven lozen, doen drinkwaterbedrijven zelf uit voorzorg onderzoek naar de waterkwaliteit. ''Dit gebrek aan transparantie is niet meer van deze tijd'', meent Van der Ploeg. ''Het zou veel beter zijn als bekend is welke stoffen er worden geloosd.''
Namens acht Nederlandse en twee Belgische drinkwaterbedrijven rapporteren RIWA-Maas en RIWA-Rijn jaarlijks over de kwaliteit van het rivierwater aan de hand van ruim 1100 parameters.
Uit de vandaag gepubliceerde rapporten over 2017 blijkt dat de waterkwaliteit de laatste decennia weliswaar is verbeterd, maar ook dat er nog altijd te hoge concentraties ongewenste stoffen worden gemeten. Deels komt dat doordat er beter wordt gemeten, deels ook doordat er steeds innovatievere stoffen worden gebruikt, verklaart Van der Ploeg. Als voorbeeld noemt hij röntgencontrastmiddelen, die moeilijk te verwijderen zijn in de zuivering.
Innamestop
Het rivierwater is beoordeeld op basis van de streefwaarden uit het European River Memorandum (ERM), dat is opgesteld door 170 Europese drinkwaterbedrijven. In de Rijn overschreden 65 parameters samen 1790 keer de ERM-streefwaarde. In de Maas gebeurde dat 1637 keer, bij 70 verschillende parameters.
Het betreft vooral stoffen die niet wettelijk genormeerd zijn en waarvan de schadelijkheid nog niet, of niet volledig, is vastgesteld: de opkomende stoffen. Zo werden in de Rijndelta onder meer GenX, pyrazool en trifluoracetaat aangetroffen. Dat kan leiden tot een innamestop. In 2017 gebeurde dat in totaal 45 keer; in de andere gevallen werd om een ontheffing gevraagd.
''Een zorgelijke situatie’’, vindt Van der Ploeg. ''De afgelopen decennia is de waterkwaliteit weliswaar verbeterd, maar het wordt hierdoor wel steeds complexer om de productie van drinkwater veilig te stellen.’’
Afvalwater
Drinkwaterbedrijven in Nederland en België onttrekken jaarlijks 750 miljoen kuub water uit de Rijn en de Maas om hiervan drinkwater voor 8,5 miljoen klanten te bereiden. Bij een lage waterafvoer, zoals in de afgelopen droge zomermaanden, zijn de rivieren extra kwetsbaar. Ze bestaan dan voor de helft uit al dan niet gezuiverd afvalwater. De helft daarvan komt voort uit industriële lozingen, waarvan vaak onbekend is welke stoffen ze bevatten.
Om een duurzame drinkwatervoorziening voor de toekomst te kunnen garanderen, is een strengere aanpak nodig, concludeert RIWA naar aanleiding van de rapporten. De Nederlandse overheid zet weliswaar stappen in die richting, maar aan de vergunningverlening en de handhaving moeten worden aangescherpt, verduidelijkt Van der Ploeg. Ook moet er internationaal intensiever worden samengewerkt.
Maar vooral volledige transparantie heeft als het aan RIWA ligt nu topprioriteit. Een publiek, grensoverschrijdend register moet voor iedereen duidelijk maken wie waarvoor een vergunning heeft aangevraagd en welke stoffen via industrieel afvalwater in het milieu terechtkomen.
Lees hier:
Bij lozing op het gemeentelijk riool wordt het afgevoerd naar de riiolwaterzuivering. Deze is prima in staat om ammonium biologisch om te zetten. Eerst naar het veel minder toxische nitraat en vervolgens naar onschadelijk stikstofgas.
Ik zou niet aanraden om overtollige voorraad door het riool te spoelen, maar bij normaal gebruik van in Europa goedgekeurde middelen dan is lozing op het gemeentelijk riool de meest logische route.
Heeft dit ook nog invloed op de ammoniumnorm?
Pieter Patje
Adviesgroep Duurzame Kappers
Ik ben bang voor dijkinstabiliteit en gevaarlijke grond zakkingen net als de aardbevingen in Groningen.
Erik
Er is geen enkel gebrek aan water in Nederland, noch aan technologie en bedrijven (waarvan Twente een aantal van de beste heeft) om dit zelf gecreëerde probleem op te lossen. Het enige dat ontbreekt is (politieke) daadkracht en visie om duurzame waterkringlopen te maken, nieuwe bronnen te vinden, te hergebruiken en valoriseren, met innovatieve en klassieke technologieën en eigen bedrijven. Maar als het allemaal, ook lekker Nederlands, niets mag kostten, dan is dit het zoveelste onderwerp waar we als braafste jongetje voorin de klas zitten, maar eigenlijk alleen maar dikke onvoldoendes halen.
Ik zie deze berichten al jarenlang elke nieuwe lente/zomer in alle (vak)bladen staan; het is onwil en niet onbekwaamheid dat ze blijven. BV Nederland staat te popelen om deze, en andere dossiers op te lossen met de mooiste innovatieve technologieën en nieuwe business modellen. Wanneer we de knop omzetten van "kan niet" naar "wil wel" dan zijn wij binnen no time echt het wereldwijde watertechnologie toonbeeld dat we nu al internationaal pretenderen te zijn.