Het is hoog tijd dat de rivieren beter worden beschermd tegen verontreinigingen. Dat stellen RIWA-Maas en RIWA-Rijn in hun jaarrapporten waterkwaliteit 2015.
Deze samenwerkingsverbanden van drinkwaterbedrijven rondom de Maas en Rijn pleiten voor diverse beschermingsmaatregelen. Zo zetten zij zich in voor het verminderen van de emissie van stoffen. Ook is het noodzakelijk om de vergunningverlening en handhaving bij lozingen te verbeteren, conform de Richtlijn Industriële Emissies van de Europese Unie.
RIWA-Maas en RIWA-Rijn wijzen op de grote incidenten met lozingen in 2015, zoals de verontreiniging met fenol in de Rijn en pyrazool in de Maas en de Rijn. "Sinds de negentiger jaren hebben we niet meer zo veel ernstige incidenten in één jaar gehad", zegt Harry Römgens, directeur van RIWA-Maas. "Hierdoor moesten de Nederlandse drinkwaterbedrijven enkele keren langdurig de inname van water uit de Maas en Rijn staken."
Wat betreft de verontreiniging door gewasbeschermingsmiddelen, medicijnresten, röntgencontrastmiddelen en industriële stoffen, is het beeld volgens Römgens stabiel. "De laatste jaren constateren we bij ongeveer 10 procent van onze metingen overschrijdingen van normen of streefwaarden bij drinkwaterrelevante stoffen in de Maas."
De drinkwaterbedrijven vinden door betere labotariumtechnieken wel steeds meer bekende en onbekende 'opkomende stoffen'. Deze zijn meestal geloosd door de industrie. Römgens: "Pyrazool is daarvan een voorbeeld. De vondst van nieuwe stoffen is niet verbazingwekkend, want in de markt zijn er zo'n honderdduizend stoffen. Er moet echt een structurele aanpak van opkomende stoffen in het hele stroomgebied komen. We zijn dan ook blij dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu hiervoor initiatieven heeft genomen."
Römgens noemt nog een ander probleem dat meer voor de Maas geldt dan voor de Rijn. Vorig jaar was er een lange periode met lage afvoeren. Daardoor vond minder verdunning met regenwater plaats. "Dit zal door de klimaatverandering in de toekomst veel vaker gebeuren. Volgens de prognoses gaat de afvoer van de Maas in droge perioden met 30 tot 40 procent achteruit."
Er zijn ook positieve ontwikkelingen. Römgens geeft als voorbeeld het terugdringen van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. "Diverse landen hebben maatregelen genomen of bereiden die voor. Zo is in ons land het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op verhardingen verboden. Daardoor komt er minder glysofaat in de rivieren."
Meer informatie is te vinden in de RIWA-nieuwsbrief 15. De pyrazoolaffaire wordt belicht in het septembernummer van maandblad H2O en twee recente vakartikelen op H2O-online.
Natuurlijk is het slim als bedrijven afhaken, met duurzamere zuivering, eventueel gevolgd tot eigen directe lozing in gebied, en vervolgens tot eigen waterhergebruik. Prima.
Maar aub geen dogma. We spreken nog steeds over stedelijk afvalwater, waarbij het bedrijfswater zeker af en toe een waardevolle bijdrage is in de gehele keten.
In @KNW, @skiw, @vemw @dbc verband nog maar eens over spreken.