Het is voor waterbedrijven en huishoudens goed te doen, als in een zeer droge zomer het drinkwatergebruik aan banden wordt gelegd. Het RIVM stelt dat op basis van buitenlandse ervaringen. Het rijksinstituut heeft een escalatiemodel opgesteld dat bestaat uit vier fases met oplopende restricties.
De vraag naar drinkwater was in de zeer droge en warme zomer van 2018 zo hoog dat waterbedrijven grote moeite hadden daaraan te voldoen. Zulke extreme periodes zijn in de toekomst vaker te verwachten. Daarom heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu verkend wat de mogelijkheden zijn om beperkingen aan het gebruik van drinkwater op te leggen, als de nood aan de man is. Het onderzoek werd gedaan in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Overlast voor afnemers
Het RIVM keek naar de ervaringen met noodmaatregelen in het buitenland. Volgens het instituut zijn restricties over het algemeen goed uitvoerbaar voor drinkwaterbedrijven en huishoudens. Afnemers hebben er meer last van. “Voor de afnemers vergt het aanpassingen en discipline om de restricties na te leven en levert het meer overlast op naarmate de restricties stringenter worden”, aldus het rapport dat geschreven is door Robin van Leerdam.
In een crisissituatie kan worden besloten om een maximumverbruik per persoon in te stellen. Dan wordt veel water bespaard. “Een restrictie van bijvoorbeeld 70 liter per persoon per dag levert ten opzichte van een gemiddeld verbruik van 120 liter per persoon een besparing op van circa 40 procent. Als in een crisissituatie drinkwater alleen nog gebruikt mag worden voor gezondheidsdoeleinden, hygiëne, en eten en drinken, zou dit tot nog grotere besparingen kunnen leiden.”
Escalatiemodel
Het RIVM komt met een voorstel voor een methode van drinkwaterrestricties in Nederland tijdens periodes met een beperkt aanbod of een extreme vraag. Dit escalatiemodel bestaat uit vier fases met toenemende beperkingen: normale situatie (fase 1), waakzaamheidsfase (fase 2), alarmtoestand (fase 3) en crisissituatie (fase 4). In fase 1 wordt het drinkwatergebruik niet beperkt, terwijl in fase 4 water alleen nog mag worden gebruikt voor consumptie, gezondheidsdoelen en hygiëne. Vanaf fase 3 is het onder meer verboden om de tuin te besproeien en terrassen en bedrijventerrein met water uit de kraan schoon te maken.
Of het tot een dergelijk systeem van beperkingen komt, zal afhangen van de politiek. Het RIVM schrijft daarover: “Het achterliggende doel van deze rapportage is om besluitvorming over het instrumentarium voor drinkwaterrestricties in Nederland te faciliteren. Verdere uitwerking op basis van politieke besluiten en implementatiemogelijkheden moet nog plaatsvinden.”
MEER INFORMATIE
Rapport RIVM
RIVM over studie
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.