Eet zo min mogelijk vis, garnalen, oesters en mosselen die uit de Westerschelde komen. Dat adviseert het RIVM omdat ze veel poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) bevatten. Volwassenen kunnen lamsoor, een zeegroente, wel regelmatig consumeren.
De aanleiding voor het onderzoek was dat hobbyvissers en de Provincie Zeeland wilden weten of het nog veilig is om dieren en groenten uit de Westerschelde te eten. Dit water is ernstig verontreinigd met PFAS omdat bedrijven deze stoffen via afvalwater lozen, zoals het nabij Antwerpen gevestigde 3M. PFAS is de verzamelnaam voor een groep van ruim zesduizend chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt en een negatief effect kunnen hebben op milieu en volksgezondheid.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft nu berekend hoe vaak volwassenen een portie vis, garnalen, oesters, mosselen of lamsoor uit de Westerschelde kunnen eten, zonder dat de gezondheidskundige grenswaarde voor PFAS wordt overschreden. De resultaten zijn te vinden in het rapport Consumptie van producten verontreinigd met PFAS uit de Westerschelde.
Al snel grenswaarde bereikt
Het RIVM geeft bandbreedtes, omdat tijdens het onderzoek de verschillende producten niet op dezelfde plaatsen zijn bemonsterd. Bij de vissen heeft het rijksinstituut vier soorten onder de loep genomen. Een portie bot uit de Westerschelde kan twee keer per jaar worden gegeten, zeebaars een tot zes keer, spiering twee tot vijftien keer en wijting zes tot negentien keer. Zij worden voornamelijk door hobbyvissers gevangen.
Ook bij schaal- en schelpdieren is voorzichtigheid geboden. Volwassenen kunnen jaarlijks vijf of zes keer een portie garnalen uit de Westerschelde eten zonder nadelige gezondheidseffecten. Voor zowel oesters als mosselen gaat het om een bandbreedte van zeven keer per jaar tot twee keer per week. De consumptie van lamsoor is wel zonder meer mogelijk, omdat deze zeegroente weinig PFAS bevat. Daarom kan lamsoor onbeperkt worden verorberd.
Ook hoge blootstelling uit andere bronnen
Het RIVM beveelt aan om de vissen en dieren uit de Westerschelde zo min mogelijk te eten. Een beperking van het onderzoek is dat de uitkomsten zijn gebaseerd op het consumeren van slechts één van de producten. Als er meerdere worden gegeten, kan dit per vis of ander dier minder vaak. Ook is er in de resultaten geen rekening gehouden met de blootstelling aan PFAS uit andere bronnen (voedsel en drinkwater). Omdat deze blootstelling al hoog is, is het extra belangrijk om voorzichtig zijn.
LEES OOK
H2O Actueel: snoeihard oordeel Vlaams Parlement over 3M
H2O Actueel: veel te veel PFAS in vissen in Westerschelde
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?