Eet zo min mogelijk vis, garnalen, oesters en mosselen die uit de Westerschelde komen. Dat adviseert het RIVM omdat ze veel poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) bevatten. Volwassenen kunnen lamsoor, een zeegroente, wel regelmatig consumeren.
De aanleiding voor het onderzoek was dat hobbyvissers en de Provincie Zeeland wilden weten of het nog veilig is om dieren en groenten uit de Westerschelde te eten. Dit water is ernstig verontreinigd met PFAS omdat bedrijven deze stoffen via afvalwater lozen, zoals het nabij Antwerpen gevestigde 3M. PFAS is de verzamelnaam voor een groep van ruim zesduizend chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt en een negatief effect kunnen hebben op milieu en volksgezondheid.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft nu berekend hoe vaak volwassenen een portie vis, garnalen, oesters, mosselen of lamsoor uit de Westerschelde kunnen eten, zonder dat de gezondheidskundige grenswaarde voor PFAS wordt overschreden. De resultaten zijn te vinden in het rapport Consumptie van producten verontreinigd met PFAS uit de Westerschelde.
Al snel grenswaarde bereikt
Het RIVM geeft bandbreedtes, omdat tijdens het onderzoek de verschillende producten niet op dezelfde plaatsen zijn bemonsterd. Bij de vissen heeft het rijksinstituut vier soorten onder de loep genomen. Een portie bot uit de Westerschelde kan twee keer per jaar worden gegeten, zeebaars een tot zes keer, spiering twee tot vijftien keer en wijting zes tot negentien keer. Zij worden voornamelijk door hobbyvissers gevangen.
Ook bij schaal- en schelpdieren is voorzichtigheid geboden. Volwassenen kunnen jaarlijks vijf of zes keer een portie garnalen uit de Westerschelde eten zonder nadelige gezondheidseffecten. Voor zowel oesters als mosselen gaat het om een bandbreedte van zeven keer per jaar tot twee keer per week. De consumptie van lamsoor is wel zonder meer mogelijk, omdat deze zeegroente weinig PFAS bevat. Daarom kan lamsoor onbeperkt worden verorberd.
Ook hoge blootstelling uit andere bronnen
Het RIVM beveelt aan om de vissen en dieren uit de Westerschelde zo min mogelijk te eten. Een beperking van het onderzoek is dat de uitkomsten zijn gebaseerd op het consumeren van slechts één van de producten. Als er meerdere worden gegeten, kan dit per vis of ander dier minder vaak. Ook is er in de resultaten geen rekening gehouden met de blootstelling aan PFAS uit andere bronnen (voedsel en drinkwater). Omdat deze blootstelling al hoog is, is het extra belangrijk om voorzichtig zijn.
LEES OOK
H2O Actueel: snoeihard oordeel Vlaams Parlement over 3M
H2O Actueel: veel te veel PFAS in vissen in Westerschelde
Natuurlijk is het slim als bedrijven afhaken, met duurzamere zuivering, eventueel gevolgd tot eigen directe lozing in gebied, en vervolgens tot eigen waterhergebruik. Prima.
Maar aub geen dogma. We spreken nog steeds over stedelijk afvalwater, waarbij het bedrijfswater zeker af en toe een waardevolle bijdrage is in de gehele keten.
In @KNW, @skiw, @vemw @dbc verband nog maar eens over spreken.