Rioolwaterscreening wordt onderdeel van het coronadashboard dat het kabinet ontwikkelt om de verspreiding van het virus te monitoren. Dat valt op te maken uit de persconferentie die premier Mark Rutte en minister van volksgezondheid Hugo de Jonge gisteravond gaven over corona. Het dashboard moet een belangrijk instrument worden om het coronavirus ‘maximaal te controleren’, waar het kabinet nu op inzet.
Het dashboard bestaat in feite uit gegevens die nu ook al worden verzameld, zoals het aantal nieuwe geregistreerde besmette mensen, ziekenhuisopnamen, mensen op intensive care, de registraties door huisartsen. Ook het zogeheten reproductiegetal R, het cijfer dat uitdrukt hoe snel het virus zich verspreidt, is een belangrijk onderdeel van het dashboard.
Aan de data in het dashboard worden nieuwe elementen, zoals gedragsgegevens, toegevoegd, zo bleek uit de toelichting van De Jonge. Hij noemde telecomdata waarmee beweging (en concentraties) van mensen in kaart worden gebracht en rioolwaterscreening die inzicht geeft in welke gebieden nieuw genetische materiaal van het virus in het rioolwater opduikt.
Rioolwateronderzoek kan de deskundigen en beleidsmakers vroegtijdig inzicht geven in nieuwe uitbraken; studies hebben aangetoond dat besmette mensen virusdeeltjes eerder uitscheiden dan dat ze symptomen van de ziekte COVID-19 vertonen. In Nederland is het genmateriaal op diverse rwzi’s gevonden door onderzoeksinstituut KWR Water Research in Nieuwegein en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Voorschot
RIVM wil de screening zo snel mogelijk toevoegen aan de ‘Sars-Cov-2 surveillance’, liet woordvoerder Tom Wisseborn van het ministerie van Volksgezondheid vorige week aan H2O weten. Maar feitelijk is het nog niet zo ver, het RIVM doet momenteel op 29 locaties onderzoek en wacht op de uitkomst ervan. De Jonge nam er gisteravond een voorschot op door rioolwaterscreening in verband te brengen met het dashboard dat wordt ontwikkeld.
De inzet van dashboards is niet nieuw. In Duitsland en Denemarken wordt er al mee gewerkt. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft een dashboard online met daarin gegevens over de ontwikkeling van de pandemie.
De Jonge wil het in juni gaan inzetten en het dashboard voor ‘een flink deel’ openbaar maken. De minister ziet in de transparantie een belangrijk middel om de maatregelen die worden genomen uit te kunnen leggen en geaccepteerd te krijgen. Het dashboard moet de mogelijkheid gaan bieden om gericht in te grijpen als het controlepanel alarm slaat. Het betekent dat regionaal of plaatselijk maatregelen worden genomen als het virus opduikt.
Update 20 mei 10:10 uur
In de technische toelichting aan de Tweede Kamer vanochtend lichtte Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, toe dat rioolwaterscreening gebruikt gaat worden in de monitoring van het virus (zie schema). Rioolwatersurveillance geeft 'een indruk van de infectiedruk in een dorp of stad', aldus Van Dissel.
MEER INFORMATIE
H2O-artikel RIVM test op 29 locaties rioolwater op aanwezigheid coronavirus
WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard
Overigens heeft de Raad van State alle bezwaren bij de versterking van de Markermeerdijken van tafel geveegd, en heeft HHNK zelfs een prijs gekregen voor de burgerparticipatie bij Durgerdam. Er zullen altijd mensen zijn die iets niet in hun achtertuin willen.