Wat hebben de coronamaatregelen van het kabinet in maart waardoor mensen vaker binnenshuis bleven, voor invloed gehad op het gebruik van illegale drugs? Daarvoor heeft KWR het rioolwater van Amsterdam, Utrecht en de regio Eindhoven geanalyseerd. Alleen in de hoofdstad is het drugsgebruik afgenomen.
Het kabinet kondigde op 15 maart een ‘intelligente’ lockdown af. In de week daarna heeft KWR de rioolwateranalyse uitgevoerd, tussen 18 tot en met 24 maart. Het wateronderzoeksinstituut spreekt van een unieke situatie dat het drugsgebruik van de bevolking kon worden gemeten in afwezigheid van toeristen en een actief uitgaansleven.
Xtc-gebruik in Amsterdam gehalveerd
De vraag was of hierdoor het gebruik van illegale drugs zou zijn veranderd, vergeleken met metingen uit 2019. Dat blijkt alleen voor Amsterdam het geval. Het gebruik van xtc is hier met de helft, van speed met een derde en van cocaïne met een kwart afgenomen. Bij cannabisproducten was er geen verandering. Volgens KWR is daarentegen het drugsgebruik in Utrecht en de regio Eindhoven in maart over de hele linie vrijwel gelijk gebleven.
Wat is de verklaring voor het grote verschil tussen enerzijds Amsterdam en anderzijds Utrecht en de regio Eindhoven? De KWR-onderzoekers opperen dat dit mogelijk samenhangt met het ontbreken van toerisme en uitgaansleven tijdens de lockdown. Dit had enkel in de hoofdstad een noemenswaardig effect op het tot zich nemen van drugs.
Zoektocht in rioolwatermonsters
KWR verrichtte het onderzoek in het kader van het EU-project EUSEME, dat zich richt op het met rioolwateranalyse detecteren van nieuwe drugsproblemen. Hiervoor wordt samengewerkt met watercyclusbedrijf Waternet, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en waterschap De Dommel. De onderzoekers gingen in de rioolwatermonsters op zoek naar benzoylecgonine (metaboliet van cocaïne), amfetamine (speed), MDMA (xtc), methamfetamine (crystal meth) en THC-COOH (metaboliet van cannabisproducten).
Dit leverde deze resultaten op:
• In Amsterdam is een kwart minder cocaïne gebruikt, in Utrecht en Eindhoven bleef het gebruik ongeveer stabiel.
• In Utrecht was in maart de vracht amfetamine per duizend inwoners (de totale hoeveelheid van een stof in het rioolwater per etmaal) iets hoger, waardoor de stijging van de afgelopen jaren zich doorzet. In Amsterdam nam deze hoeveelheid juist met een derde af. Voor de regio Eindhoven is geen goede vergelijking mogelijk door grote lozingen van afval van amfetamineproductie in voorgaande jaren.
• Wat betreft xtc: in Amsterdam is de vracht MDMA per duizend inwoners ongeveer gehalveerd, elders bleef dit ongeveer hetzelfde.
• Methamfetamine is niet populair in Nederland. Het beperkte gebruik maakt het lastig om uitspraken te doen over de invloed van de coronamaatregelen, aldus KWR.
• De vrachten per duizend inwoners van THC-COOH – metaboliet van marihuana en hasjiesj – zijn in de Amsterdam, Utrecht en de regio Eindhoven zeer vergelijkbaar met voorgaande jaren. Het gebruik is al jaren stabiel.
Monitoring van trends bepleit
De onderzoekers pleiten voor monitoring van trends van drugsgebruik vóór, tijdens en na de versoepeling van coronamaatregelen. Ook is bevolkingsonderzoek zinvol voor een beter beeld van gebruikers en hun gedrag in deze periode. Met de informatie kunnen overheden hun beleid toetsen en verbeteren.
MEER INFORMATIE
Bericht van KWR (met grafieken)
KWR over het project EUSEMA
H2O-bericht over rioolwateranalyse in 2018
