Het is Rijkswaterstaat op de valreep van dit jaar nog gelukt om de Haringvlietsluizen op een kier te zetten. Sinds vorige week oefenen medewerkers met een aantal korte testopeningen als voorbereiding op visvriendelijk spuisluisbeheer.
Dat is mogelijk sinds minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat op 15 november het Kierbesluit officieel in werking stelde. Die datum was al uitgesteld vanwege de droogte. Nu het water in de rivieren weer is gestegen, acht Rijkswaterstaat de tijd rijp om te testen of de bediensystemen goed werken. Tegelijk worden de eerste zoutverspreidingstesten uitgevoerd.
Het Kierbesluit houdt in dat de Haringvlietsluizen bij voldoende hoge rivierwaterafvoer op een kier mogen, zodat vissen vanaf de Noordzee makkelijker het Haringvliet op kunnen. Trekvissen als zalm en zeeforel zullen dan terugkeren naar hun geboortegrond hoog op de rivier om te paaien, zo is de verwachting. De Haringvlietdam is voor hen een groot obstakel.
Om te voorkomen dat er zout water in het Haringvliet komt, gaan de sluizen dicht als het zeewater onder het peil van het Haringvliet staat. Bij visvriendelijk sluisbeheer blijft een schuif na het spuien bij nagenoeg gelijke waterstanden circa 15 minuten langer open staan. Er is dan een lichte stroming richting het Haringvliet, waarmee vissen naar binnen kunnen.
Rijkswaterstaat onderzoekt of het zout dat hiermee ook naar binnen komt tijdens de volgende spuiperiode en via de zoutriolen (een soort drainagesysteem) afgevoerd kan worden. De bedoeling is dat deze proef ‘zoutneutraal’ uitgevoerd wordt. Als na een aantal proeven blijkt dat dit goed en veilig werkt, dan wordt dit het sluisbeheer in tijden van lage rivierafvoer.
MEER INFORMATIE
Eerder bericht RWS over Kierbesluit
Als Haringvlietsluizen op een kier gaan, moet blijken of het zout zich gedraagt zoals in de modellen
In een interessant artikel in The Guardian wordt het succes gedeeld van onder andere De Grensmaas:
https://www.theguardian.com/environment/2022/sep/20/dutch-rewilding-project-turns-back-the-clock-500-years-aoe
Wat opvalt is de lange termijn waarin dat project zich afspeelt: de planfase begon in 1990.
Nu zijn de grenzen van ons watersysteem bereikt. Maar niet alleen van het water systeem: de biodiversiteit staat onder druk, overal speelt milieuvervuiling: in de lucht, de bodem, het water en de het diepere grondwater. Er zit een grote energietransitie aan te komen en er wordt geroepen om een systeemverandering (het werkelijke probleem is onze engineerings-maatschappij). Daarnaast staan alle sectoren te spingen om mensen: de grenzen zijn bereik van wat in Nederland uitgevoerd kan worden.
Op de achtergrond speelt de exponentiele ontwikkeling van de klimaat verandering: hitte, droogte, extreme neerslag, stormen en extreem weer: ze worden heftiger, talrijker en duren langer. Zo komt ook onze voedselvoorziening (en die van de gehele wereld) onder druk.
Een hybride giga crisis dreigt: alles klapt in een keer om. Zoals een helder meertje in een keer troebel wordt, a la migraine aanval. https://www.delta.tudelft.nl/article/spinoza-winnaars-gaan-migraine-te-lijf
We wisten in 1972 - met het uitkomen van het rapport: Grenzen aan de Groei (MIT - Club van Rome) - dat het deze kant uit zou gaan. We zitten precies op het voorspelde scenario.
Dat betekent voor ons Deltalandje: houd sterk rekening met plan D.
Zowel voor mitigatie (bovenstrooms investeren en voorkomen) als voor de meerslaagse veiligheid liggen veel van de toekomst scenario's buiten Nederland... in Duitsland. Daar ligt een deel van onze onvoorkoombare toekomst.
Nederland kan geen zeespiegelstijging voorblijven. De Waddenzee verdrinkt bij meer dan 3mm/jr. Hoe graag we dat ook zouden willen. Dat beeld moet nu eens duidelijk worden. We zijn kwetsbaar, we blijven kwetsbaar en we worden steeds kwetsbaarder. En we hebben niet de menskracht om te 'dweilen'.
Dat betekent bv: stop de Zuid-plaspolder. Het geeft een compleet verkeerd beeld en een vals signaal van veiligheid.
https://www.waterforum.net/geen-land-ter-wereld-zou-onder-9-meter-nap-bouwen/
Voorkomen is beter dan niet te genezen: maar we zijn 50 jaar te laat om klimaatverandering te voorkomen. De klimaatverandering is een feit. Multi-stress de norm. Het gaat nu voor NEDERland om de vraag waarop we inzetten voor 2100: Ik stel: op naar hoger Nederland en richting Duitsland.
Plaatje: Eindhoven was vroeger een bloeiende badplaats - toneelstuk uit 1982 - toen was het gevoel van urgentie veel hoger dan nu.
https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Eindhoven_was_vroeger_een_bloeiende_badplaats_-_Zuidelijk_Toneel_Globe_-_1982-02-06
- Bakel, J. van, E. Querner, G. Rot, G. Schouten, N. Straathof, W. Vaarkamp, J.P. Witte, W.J. Zaadnoordijk (2017) Zicht op Achtergrondverlaging, rapport van de Werkgroep Achtergrondverlaging van de Nederlandse Hydrologische Vereniging, Wageningen, mei 2017.
- Leenen, H. (2014) Reactie op artikel "Tussen Theis en Hantush"van Cees van den Akker, Stromingen, 20, nummer 3, p.65-69.
- Olsthoorn, T. (2014a) De dynamica van de verlaging van Terwisscha of in vergelijkbare situaties, revisited, Stromingen, 20, nummer 1, p15-33.
- Olsthoorn, T. (2014b) Tussen De Glee en Dupuit, revisited, Stromingen, 20, nummer 1, p35-55.
- Olsthoorn, T. (2014c) De fysische onderbouwing van de overdrachtsfactor nader bekeken, Stromingen, 20, nummer 3, p.11-25
- Zaadnoordijk, W.J. (2017) Kanttekeningen bij gebruik van differentiaalvergelijking van v/d Akker, notitie 7 maart 2017, beschikbaar op: http://www.debakelsestroom.nl/kennisbank/attachment/memobijdiffvergvdakker_v4_opm-jvb-20-maart-2017/.
Willem Jan Zaadnoordijk, Flip Witte en Jan van Bakel