De omstreden proef met de peilverhoging van het Lauwersmeer kan dit voorjaar beginnen. De rechtbank Groningen verklaarde de bezwaren van omwonenden en boeren deze week ongegrond.
Staatsbosbeheer en de provincies Friesland en Groningen willen het waterpeil in het voorjaar tijdens een periode van zes weken met maximaal 41 centimeter verhogen. De maatregel, die deel uitmaakt van het beheerplan Natura 2000, moet zorgen voor meer waterriet en minder verbossing. Daardoor wordt het gebied aantrekkelijker voor vogels als de grauwe kiekendief en de porseleinhoen, is de verwachting. Na twee jaar wordt de proef geëvalueerd.
De zogeheten rietproef stuit echter al enkele jaren op grote weerstand van omwonenden, akkerbouwers en recreatieondernemers. Zij vrezen voor wateroverlast, verzilting van land en schade aan gewassen en hebben geen vertrouwen in de schaderegeling. In 2016 werden 161 bezwaarschriften ingediend, ook door landbouworganisatie LTO Noord en de Nederlandse Akkerbouw Vakbond.
Risico's
Waterschap Noorderzijlvest, dat in nauw overleg met Wetterskip Fryslân de waterstanden op het meer regelt, aarzelde daarop over de vergunning maar verleende die begin vorig jaar toch. Volgens het waterschap zijn de risico’s gering, omdat de proef bij dreigende wateroverlast - bijvoorbeeld na overvloedige regenval - onmiddellijk kan worden gestaakt. Bovendien staat het water nu ook al regelmatig hoger zonder dat de boeren in de problemen raken.
Die lieten het er niet bij zitten en togen naar de Raad van State om het beheerplan waarvan de peilproef deel uitmaakt aan te vechten. De hoogste rechter verklaarde zich vorige maand echter niet bevoegd om hierover te oordelen.
Verzilting
In een uiterste poging om het experiment te keren, stapten omwonenden en akkerbouwers ook nog naar de rechtbank in Groningen om de vergunning van Noorderzijlvest aan te vechten. Hier klaagden ze vooral over het beheerprotocol, het monitoringsplan, de grondwaterstand, de verzilting en de schaderegeling. Ook deze bezwaren werden van tafel geveegd: volgens de rechter is de vergunning volgens de voorschriften van de Waterwet terecht verleend.
Een oordeel over de schadeafhandeling wilde de rechtbank niet geven. De rechters stellen dat ‘’dit niet bij de inhoudelijke beoordeling van het besluit betrokken kan worden’’.
Stuurgroep
Of de rietproef nu daadwerkelijk dit voorjaar begint, kon een woordvoerder van de provincie Groningen vandaag nog niet bevestigen. Daarover beslist volgens haar de Stuurgroep Lauwersmeer, die volgende week vergadert. Hierin zijn alle betrokken partijen vertegenwoordigd.
De akkerbouwers en recreatieondernemers kondigen alvast aan de situatie rond het meer nauwlettend te volgen en bij problemen direct aan de bel te trekken.
Meer informatie
Rietproef Lauwersmeer + filmpje
Waterpeil Lauwersmeer wordt voorlopig niet verhoogd
Boeren blijven strijden tegen peilproef Lauwersmeer