De realisatie van de zoetwaterfabriek van Hoogheemraadschap van Delfland is een stap dichterbij gekomen door het formeren van het bouwteam waarin ook marktpartijen zitten. Voor het eerst in Nederland wordt een extra zuiveringsstap met ozon en een zandfilter op volledige schaal toegepast voor communaal afvalwater. Delfland zet de ozontechniek tevens in voor de zuivering van het restwater van de Westlandse glastuinbouw.
Het gaat om twee projecten die in één keer door het nieuwe bouwteam worden opgepakt: S.C.H.O.O.N. (afkorting van ‘schoonmaken effluent en hergebruik voor oppervlaktewater op natuurlijke wijze’) en Collectieve Zuivering Westland. Voor dit team is op 5 november de overeenkomst getekend. Hierin zitten naast Hoogheemraadschap van Delfland zes marktpartijen: ingenieursadviesbureau Sweco (engineer), Mobilis (civiele bouwer), Croonwolter&dros (technisch dienstverlener, realisator), ABB (procesautomatisering), Xylem (specialist ozon), en RWB (specialist zandfilter).
Start realisatie na zomer 2021
Het bouwteam maakt een vliegende start, vertelt Werner Krijger, integraal projectmanager bij Hoogheemraadschap van Delfland en lid van de begeleidingsgroep van het bouwteam. “Er wordt nu eerst een plan van aanpak opgesteld op basis van de deelplannen die de projectpartners tijdens de aanbesteding hebben ingediend. Deze ontwerpfase duurt ruim een half jaar. Na de zomer van 2021 gaat de realisatie van beide projecten van start.”
Werner Krijger
Volgens de planning is eind 2022 de collectieve zuivering voor de glastuinbouw operationeel en eind 2023 de zoetwaterfabriek van S.C.H.O.O.N. “Daarover zijn ook bestuurlijke afspraken gemaakt”, zegt Krijger. “Bij beide projecten zijn veel partijen betrokken. De grootste uitdaging is dat er goede integrale keuzes worden gemaakt.”
De kracht van het gezamenlijke bouwteam is de gelijkwaardigheid van de deelnemers, vindt Krijger. “Iedereen heeft gelijke belangen. Door het bundelen van kennis komen we tot een optimaal integraal ontwerp. Dat is nog een vrij innovatieve aanpak. ‘Best for project’ is het motto.”
Extra zuiveringsstap
In het project S.C.H.O.O.N. gaat Delfland een deel van het effluent van afvalwaterzuivering De Groote Lucht in Vlaardingen extra schoonmaken, om daarna het water in te zetten in de omgeving. Voor dit idee won Delfland al in 2016 de Waterinnovatieprijs in de categorie Schoon water. “Toen bevond het project zich nog in de pilotfase”, zegt Krijger. “Wij hebben indertijd verschillende technieken voor de extra zuiveringsstap getest. De keuze viel op de combinatie van ozonisatie en een zandfilter.”
Krijger noemt de behandeling met ozon een erg effectieve manier om medicijnresten en microverontreinigingen te verwijderen. Daarna gaat het water door een zandfilter om nog overgebleven zwevende deeltjes eruit te halen (zie schema onderaan). “Dat levert zeer schoon water op. Er lopen momenteel meerdere pilots met deze methode bij waterschappen, maar we zijn de eersten in Nederland die dit op volledige schaal toepassen voor communaal afvalwater.”
Hergebruik van effluent
Verschillende kerntaken van Delfland komen volgens Krijger samen in S.C.H.O.O.N. “We doen ervaring op met het extra schoonmaken en vervolgens hergebruiken van effluent. Het begint wat ons betreft met waterkwaliteit. We houden al rekening met toekomstige wet- en regelgeving voor het verwijderen van medicijnresten. Verder leveren we met het project een bijdrage aan voldoende zoetwater in periodes van aanhoudende droogte.”
'We houden al rekening met toekomstige wet- en regelgeving voor het verwijderen van medicijnresten'
Delfland gebruikt het water uit de zoetwaterfabriek om de Krabbeplas door te spoelen. Bij warm weer wordt deze populaire recreatieplas in Vlaardingen nu overwoekerd door blauwalg. “Door er veel nutriëntenarmer water in te laten stromen, wordt de kans op algengroei veel kleiner.”
Waterharmonica voor natuurlijker water
Het water komt wel te schoon uit de zoetwaterfabriek. Krijger: “Daarom gaat dit eerst door een waterharmonica, waardoor het water weer natuurlijke eigenschappen krijgt. Dat zorgt voor de gewenste kwaliteit voor zwemwater.” De waterharmonica bestaat uit meerdere compartimenten, legt Krijger uit. “Daarom wordt de waterharmonica ook wel een opgevouwen sloot genoemd. De watergangen hebben verschillende dieptes en zijn begroeid met riet en waterplanten. Hierdoor stroomt het water er rustig in enkele dagen doorheen. We kunnen de doorlooptijden sturen.”
Bij S.C.H.O.O.N. werkt Delfland samen met onder andere de gemeenten Rotterdam en Vlaardingen, Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer. Dit gebeurt in het kader van het kwaliteitsprogramma Nieuw Waterland. Krijger vertelt dat er rijksgeld beschikbaar is vanwege de compensatie van de aanleg van de Blankenburgverbinding tussen Vlaardingen en Rozenburg. “Daardoor kunnen we verschillende kansen koppelen om het gebied rond deze verbinding landschappelijk en recreatief mooier te maken.”
Grootschalige collectieve zuivering in Westland
In het kielzog van het project S.C.H.O.O.N. heeft Hoogheemraadschap van Delfland ook de stap gezet naar grootschalige collectieve zuivering van restwater uit de Westlandse glastuinbouw. Delfland gaat dit water centraal ontdoen van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. “De business case voor deze dienstverlening is rond”, zegt Krijger. “Eigenlijk gaat het ook om een zoetwaterfabriek. Er wordt dezelfde ozontechniek toegepast. De installatie voor de zuivering plaatsen we op awzi Nieuwe Waterweg in Hoek van Holland.”
Delfland gaat op deze locatie het restwater van ruim tien procent van de Nederlandse glastuinbouw zuiveren. Dit schone water zal aanvankelijk nog op de Nieuwe Waterweg worden geloosd, besluit Krijger. “Maar de wens is om het bijvoorbeeld als gietwater te hergebruiken. Beide projecten zijn mooie stappen op weg naar een circulaire waterketen.”
Concept van zoetwaterfabriek op awzi De Groote Lucht (beeld: Delfland)
MEER INFORMATIE
Delfland over start van bouwteam
Sweco over de eigen bijdrage
Informatie over project S.C.H.O.O.N.
Toelichting collectieve zuivering Westland
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.