Witteveen+Bos en onderzoeksbureau Dactylis hebben in opdracht van Waterschap Drents Overijsselse Delta een quickscan Ecologische Sleutelfactoren (ESF’s) ontwikkeld. De scan geeft in één oogopslag inzicht in de belangrijkste knelpunten die het ecologisch functioneren bepalen, aldus de ontwikkelaars.
Met de scan kunnen de ESF’s per waterlichaam automatisch en reproduceerbaar in beeld worden gebracht, luidt de claim. “De scan is makkelijk te begrijpen en hierdoor uitermate geschikt als communicatietool richting belanghebbende organisaties en bestuurders. Daarnaast helpt het medewerkers van het waterschap bij het proces van het actualiseren van doelen en maatregelen richting SGBP-3”, stellen Marloes van der Kamp, Sebastiaan Schep (Witteveen+Bos), Martin Droog (Dactylis) en Petra Schep (Waterschap Drent Overijsselse Delta).
SGBP3
Waterbeheerders richten zich op een nieuwe fase in het traject van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), de derde stroomgebiedsbeheerplanperiode (SGBP3). Uiterlijk in 2021 moeten de herziene doelen en conceptmaatregelen gereed zijn. Als basis moet de beheerder een goede (water)systeemanalyse maken.
Kenniscentrum STOWA heeft de Ecologische Sleutelfactoren ontwikkeld om zo goed mogelijk invulling te kunnen geven aan de systeemanalyse. Met de nu ontwikkelde quickscan wordt in één opslag een overzicht gegeven van de status van de ESF’s, aldus de makers.
“Het is een snelle, transparante en reproduceerbare methode waarmee de ecologische toestand en de oorzaken van deze toestand in een eerste ronde op een goede en gedragen wijze in beeld kan worden gebracht.”
Waardevolle integratie
De in korte tijd ontwikkelde scan is de vrucht van een samenwerking tussen specialisten en beleidsmakers van de betrokken bureaus en het opdrachtgevende waterschap. Dat proces heeft geleid tot een waardevolle integratie van inhoud en proces, stellen de ontwikkelaars.
De resultaten van de quickscan worden weergegeven in een poster en verder toegelicht in een factsheet per waterlichaam. Zowel de factsheets als de poster is gegenereerd volgens een volledig geautomatiseerde procedure geschreven in de programmeertaal R.
“Ze zijn volledig gebaseerd op gegevens, kennis en ervaring binnen de verschillende afdelingen van het waterschap. Er is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van brongegevens als uitgangspunt. Groot voordeel hiervan is dat de resultaten eenvoudig kunnen worden geüpdatet als er nieuwe gegevens zijn. Hiermee kan er in potentie eenvoudig vinger aan de pols gehouden worden.”
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.