De provincie Gelderland en waterschap Vallei en Veluwe sluiten zich aan bij het initiatief van papierfabrieken uit Eerbeek en Loenen om middels een circulair watersysteem het gebruik van grondwater voor de productie van papier en karton te beperken. Als het lukt een zogeheten waterrotonde op de Veluwe te realiseren wordt er jaarlijks door de fabrieken 3,6 miljoen m3 bespaard op het gebruik van grondwater.
Deelnemende fabrieken zijn Neenah Coldenhove, DJP De Hoop en Folding Boxboard Eerbeek uit Eerbeek en Smart Packaging Solutions uit Loenen. De bedrijven werken al een tijdje samen aan de ontwikkeling van een circulair watersysteem.
Een projectteam van de papierfabrieken is eerder dit jaar begonnen met een verkenning naar de technische en financiële haalbaarheid van de waterrotonde. Volgend jaar zal een pilot starten. Doel is om uiterlijk in 2030 operationeel te zijn.
Op verzoek van de betrokken papierfabrieken gaat de provincie nu samen met de gemeente Brummen en het Waterschap Vallei en Veluwe meewerken aan de realisatie van de waterrotonde. Gedeputeerde Staten van Gelderland stemden daar afgelopen week mee in.
Samenwerkingsovereenkomst
Binnenkort ondertekenen de partners een samenwerkingsovereenkomst, laat de provincie weten. Het initiatief past in het streven van de provincie om het grondwatergebruik op de Veluwe te beperken, gezien de problemen die in de afgelopen droge jaren zijn ontstaan met het grondwaterpeil in het gebied, dat voor een groot deel als Natura 2000 gebied is aangewezen.
“Het belang van dit project voor de aanpak van droogte is enorm”, aldus gedeputeerde Jan Markink in een verklaring. “Als het lukt, kunnen we jaarlijks 3,6 miljoen m3 bronwater besparen. Dat staat gelijk aan 22.000 huishoudens.”
Parenco
De fabrieken in Eerbeek en Loenen zijn niet de enige papierfabrieken die Veluws grondwater oppompen voor de productie. Karton- en papierfabriek Parenco in Renkum gebruikt in zijn eentje meer grondwater dan de drie genoemde bedrijven in Eerbeek en Loenen samen. In 2021 was dat 5,1 miljoen m3, aldus een verklaring van het bedrijf zelf.
De grondwateronttrekking door Parenco werd afgelopen zomer kritisch tegen het licht gehouden door het actualiteitenprogramma EenVandaag. In antwoorden op vragen van het tv-programma stelde de provincie onder meer: “Parenco heeft aangegeven een nieuwe vergunning te willen. Dat wordt een veel omvattende vergunning, waar ook onttrekkingen onderdeel van uit gaan maken. In het kader daarvan zal een Milieueffect Raportage worden uitgevoerd. In het kader daarvan wordt onderzocht of de papierproductie in de toekomst kan plaatsvinden met het water uit de naastgelegen Nederrijn, i.p.v. gebruik te maken van grondwater. Daarnaast is Parenco ook verzocht om een waterbesparingsplan te presenteren."
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water