Bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) van Waterschap Scheldestromen in Ritthem staat sinds deze week een container met meet- en zuiveringsapparatuur die het effluent geschikt moet maken voor irrigatie. De proefinstallatie maakt deel uit van een onderzoek onder leiding van Wageningen University & Research (WUR).
Het doel van dat onderzoek, EffluentFit4Food, is de hoeveelheid kwalitatief goed irrigatiewater voor de land- en tuinbouw vergroten en daarmee de afhankelijkheid van grondwater verminderen. Ook onder andere HZ University of Applied Sciences en Waterschap Brabantse Delta doen mee.
Wilfred Appelman"Vooral in Zeeland en Brabant wordt de urgentie van dit probleem de laatste jaren sterk gevoeld", zegt projectleider Wilfred Appelman van WUR. "Droogte en watertekorten kunnen leiden tot grote schade aan gewassen. Daarnaast is de verzilting hier een toenemend probleem."
Een alternatieve bron is gezuiverd afvalwater, ofwel effluent, van de rioolwaterzuivering. Dit water bevat echter nog steeds microverontreinigingen (medicijnresten, gewasbeschermingsmiddelen en andere persistente chemicaliën).
Binnen het project EffluentFit4Food wordt daarom ook een methode ontwikkeld waarmee waterschappen en boeren het water snel en goedkoop kunnen analyseren en - indien nodig - na te zuiveren op een manier die veilig, betaalbaar, duurzaam en schaalbaar is.
Minder energie
In Ritthem heeft het bedrijf PureBlue uit Kapellebrug nu een pilotinstallatie ingericht waarmee wordt onderzocht of en in welke mate microverontreinigingen worden verwijderd. De gebruikte techniek heet MicroForce++ en is gebaseerd op een combinatie van afbraak door ozon en biologische processen. “Door die combinatie is veel minder energie nodig dan wanneer je alleen ozon gebruikt”, aldus Appelman.
De pilotinstallatie in Ritthem. Foto AV-dienst HZ
In een ander deel van het onderzoek wordt het nagereinigde afvalwater als irrigatiewater gebruikt voor de teelt van gewassen als aardappels, uien en peren. Die worden na de oogst onderzocht op de aanwezigheid van microverontreinigingen en op voedselveiligheid. Appelman: “Het wordt heel spannend wat we gaan ontdekken.”
Zorgen
De Europese Unie heeft twee jaar geleden vastgesteld aan welke minimale kwaliteitseisen afvalwater moet voldoen om te kunnen worden hergebruikt voor irrigatie in de land- en tuinbouw. Het is nu aan de nationale overheden om deze richtlijnen, die medio volgend jaar van kracht worden, te verankeren in wet- en regelgeving.
Hoewel het dan dus toegestaan is om het effluent te gebruiken, is de veiligheid volgens Appelman in Nederland nog nauwelijks onderzocht en gewaarborgd. "Met name als het gaat om microverontreinigingen, heb ik zorgen over de voedselveiligheid. De hele apotheek die we als samenleving gebruiken, vind je in het afvalwater terug."
In Israël, waar afvalwater al langer voor irrigatie wordt gebruikt, is dit wel onderzocht. "En daar werd soms een factor duizend concentratietoename van deze stoffen in voedsel gevonden."
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?