Een innovatieve rivierkrib van losse betonblokken biedt vele voordelen boven de huidige rivierkribben van keien, geotextiel en zand. Dat is de voorlopige uitkomst van een vijf jaar durende praktijktest met een zogeheten flexibele rivierkrib in de IJssel bij Kampen.
Een flexibele krib is opgebouwd uit speciaal ontworpen losse betonblokken die in elkaar grijpen. Daardoor laat de krib water en zand door.
Kribben - dwarse strekdammetjes langs de oevers van de rivier - hebben als functie om de vaargeul op diepte te houden. Een krib die uit losse blokken bestaat kan in tijden van droogte tijdelijk worden verlengd om de rivier voldoende op vaardiepte te geven voor de scheepvaart.
De huidige kribben zijn niet ontworpen op periodes met lage waterstanden. Bovendien is het onderhoud van de duizenden kribben in de grote rivieren duur. Daarom begon in 2019 in opdracht van Rijkswaterstaat een proef met een innovatieve rivierkrib met losse betonblokken.
Baggerkosten
De praktijktest tussen Kampen en Wilsum is volgens alle partijen geslaagd. Die partijen zijn Rijkswaterstaat, Deltares, BAM Infra en Van den Herik. Het bedrijf BAM Infra ontwikkelde in samenwerking met Meteoor Beton in Rheden de speciale Xstream-blokken waarmee een krib wordt opgebouwd.
De krib houdt zich zeer stabiel. Er is geen uitspoeling van zand geconstateerd rondom de koppen van de krib. Daardoor bleef de vaargeul op diepte zonder te baggeren. De flexibele krib levert betere prestaties dan de traditionele varian en is volgens de bedenkers duurzamer dan de klassieke rivierkrib, omdat er minder materiaal voor nodig is en hergebruikt beton wordt ingezet. De flexibele krib bespaart bovendien baggerkosten in de grote rivieren en vergroot de natuurwaarden, luidt de conclusie.
Deltares is tevreden over de innovatie: ”De flexibele krib biedt aanzienlijke voordelen als duurzaam alternatief voor de traditionele krib. Het geeft een efficiëntere en flexibele manier om rivieren bevaarbaar te houden en tegelijkertijd bij te dragen aan het verminderen van de ecologische impact”, zegt Robert Groenewege van Deltares. Het onderzoek van Deltares wordt voortgezet met waterdieptemetingen en een botsproef met een boot. Ook is er hoop op ijsgang in de rivier, om te testen hoe de flexibele krib zich dan gedraagt.
Alle partijen die betrokken zijn bij de proef met de nieuwe krib, zijn lovend over de ecologische meerwaarde. Een flexibele krib bestaat voor de helft uit holle ruimtes tussen de betonblokken. Die ruimtes onder water worden door vissen benut als kraamkamer waar roofvissen niet bij kunnen. Ook wordt de flexibele krib benut door zoetwatersponsen, vlokreeftjes en driehoeksmosselen. Het wordt een kunstmatig zoetwaterrif genoemd.
Pannerdensche Kop
Yuri Wolf, innovatiemanager Rivierbeheer bij Rijkswaterstaat, zegt kansen te zien voor de flexibele krib bij de Pannerdensche Kop, waar flexibele kribben meer water van de Boven-Rijn naar het Pannerdensch Kanaal kunnen leiden dan naar de Waal in geval van extreme droogte. “De wetenschappelijk onderbouwde resultaten van de praktijkproef zijn een stimulans om de innovatie bij andere projecten van Rijkswaterstaat in te zetten”, aldus Wolf tegenover BAM Infra Nederland. Wellicht zijn de betonblokken ook bruikbaar voor langsdammen in de rivieren en maatregelen voor verbetering van de ecologische waterkwaliteit.
De door BAM ontwikkelde Xstream-blokken zijn inmiddels ook ingezet voor de vernieuwing van kademuren aan de Brouwersgracht in Amsterdam, waarbij het verbeteren van het onderwaterleven een specifieke eis was. Ook wordt gekeken of de blokken van ecologisch nut zijn aan de voet van windturbines op zee.
LEES OOK H2O MAART
