Waterschap Drents Overijsselse Delta worstelt met de herbouw van de slibvergistingsinstallatie op de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Echten. Er ligt een geaccordeerd plan, maar dat is niet stikstofproof. Over een inderhaast opgesteld nieuw voorkeursalternatief van het dagelijks bestuur bleek het algemeen bestuur deze week verdeeld. De investeringskosten zijn ruim drie keer hoger (€ 38 miljoen), de technieken risicovol, maar het voorstel geeft wel invulling aan de duurzame en circulaire ambities van het waterschap.
Er is een streep gezet door de geplande herbouw van de sliblijn in Echten omdat er geen Natuurbeschermingsvergunning wordt afgegeven door de provincie. Het ‘nee’ van de provincie is voor het waterschap een onaangename verrassing. De slibgisting in Echten ligt vanaf begin 2019 stil en sindsdien moet het slib worden verwerkt. Die verwerking kost het waterschap veel geld, zo’n 100.000 euro per maand.
De slibinstallatie voldoet niet meer aan de eisen die gelden voor betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoud en veiligheid. In april vorig jaar besloot het bestuur om de sliblijn in Echten op te waarderen, zodat deze weer aan genoemde eisen zou voldoen. Geraamde kosten van het project met de naam Echten Robuust: €12 miljoen. Maar de stikstofproblematiek, ingeleid door de uitspraak van de Raad van State over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) op 29 mei 2019, zorgde voor een nieuwe werkelijkheid: Echten Robuust zou te veel stikstof uitstoten.
Nieuw plan
Analyse leerde dat aanpassing van de rwzi alleen mogelijk is als de uitstoot van stikstof zo laag is dat er geen neerslag is op Natura 2000-gebieden. Er moest een nieuw plan komen. Het dagelijks bestuur werkte vier varianten uit, alle met hetzelfde kenmerk: de stikstofdepositie op omliggende natuurgebieden is nul. In de planuitwerking pakte het DB het vorig jaar vastgestelde coalitieakkoord erbij. Daarin staat: WDOD voert op weg naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering beleid op basis van het landelijke klimaatakkoord en circulair denken.
Van de vier varianten past er een het beste bij deze ambities, aldus het DB: biogas wordt omgezet in groengas, waarbij het slibgistingsproces wordt verwarmd met warmte uit het effluent (aquathermie) en CO2 wordt afgevangen. Investeringskosten: €38 miljoen. Het DB legde deze aanpak met de naam ‘Echten Groengas+ en Circulair’ als voorkeursalternatief voor aan het AB.
De slibinstallatie voldoet niet meer aan de eisen die gelden voor betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoud en veiligheid. In april vorig jaar besloot het bestuur om de sliblijn in Echten op te waarderen, zodat deze weer aan genoemde eisen zou voldoen. Geraamde kosten van het project met de naam Echten Robuust: €12 miljoen. Maar de stikstofproblematiek, ingeleid door de uitspraak van de Raad van State over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) op 29 mei 2019, zorgde voor een nieuwe werkelijkheid: Echten Robuust zou te veel stikstof uitstoten.
Nieuw plan
Analyse leerde dat aanpassing van de rwzi alleen mogelijk is als de uitstoot van stikstof zo laag is dat er geen neerslag is op Natura 2000-gebieden. Er moest een nieuw plan komen. Het dagelijks bestuur werkte vier varianten uit, alle met hetzelfde kenmerk: de stikstofdepositie op omliggende natuurgebieden is nul. In de planuitwerking pakte het DB het vorig jaar vastgestelde coalitieakkoord erbij. Daarin staat: WDOD voert op weg naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering beleid op basis van het landelijke klimaatakkoord en circulair denken.
Van de vier varianten past er een het beste bij deze ambities, aldus het DB: biogas wordt omgezet in groengas, waarbij het slibgistingsproces wordt verwarmd met warmte uit het effluent (aquathermie) en CO2 wordt afgevangen. Investeringskosten: €38 miljoen. Het DB legde deze aanpak met de naam ‘Echten Groengas+ en Circulair’ als voorkeursalternatief voor aan het AB.
Dat had het er lastig mee, zo bleek deze week. Het nee van de provincie, de inderhaast ontwikkelde en voorgelegde alternatieven, de summiere uitwerking van de varianten (‘vier kantjes a4’), de toepassing van nieuwe technieken en de explosieve kostenstijging zorgden voor veel vragen en twijfels. In de reacties werd het voorkeursalternatief van het DB omarmd, maar ook afgewezen.
'Moedig'
Mark TuitDe steun kwam onder meer van Mark Tuit (Natuurterreinen). Hij noemde het voorstel van het DB ‘moedig’. “Groengas en circulair betekent nogal wat maar je moet een eerste stap zetten.” Gerrit Westerhof (50Plus) zag veel risico’s en stond gelijk anderen op de rem: de technieken (productie groengas, aquathermie, afvangen CO2) zijn nieuw of onvoldoende ontwikkeld, de geraamde opbrengsten (groengas) en de reductie (CO2) onzeker, de kopers van het groengas niet bekend. Er werd bepleit om de risico’s te verkleinen door stap-voor-stap de installatie uit te breiden met nieuwe innovatieve technieken als deze zich in de praktijk bewezen hebben (Mark Strolenberg, VVD).
Jan VisscherEn dan was er ook het kostenplaatje. €38 miljoen betekent ruim een verdrievoudiging van de aanvankelijk geraamde investeringskosten van Echten Robuust. “Toen ik het las heb ik een paar keer geknipperd met mijn ogen. Ik dacht: lees ik dat nou wel goed?”, zei Jan Visscher (SGP). Eenmaal zijn verbazing voorbij, miste hij een deugdelijke financiële onderbouwing van het voorkeursalternatief, dat volgens de berekening van het DB tot een structurele verhoging van het zuiveringstarief van 2 tot 4 procent zal leiden. Verder moet dat tarief eenmalig met 1 procent worden verhoogd om de afschrijving van huidige installatie en mogelijk terugbetaling van BTW op te vangen.
Marion WichardIn reactie op de twijfels deed portefeuillehouder Marion Wichard binnen de context van de duurzame en circulaire ambities van het waterschap een poging om de twijfels over de toepassing van nieuwe technieken weg te nemen. “Aquathermie is zeker een nieuwe techniek in de koppeling met verwarming van slib, maar ze is al meer toegepast.”
Stapje terug
Toch deed ze een stapje terug in haar ambities: ze sprak gaandeweg in haar beantwoording over het derde alternatief: ‘Echten Groengas+’, de variant waarbij CO2 niet wordt afgevangen en die qua investeringskosten iets voordeliger is (€36 miljoen). Ze stelde daarbij wel voor het afvangen van CO2 als optie mee te nemen in de uitwerking van het voorkeursalternatief en later, na beproefde werking in de praktijk, als module toe te voegen. Eenzelfde constructie toepassing voor aquathermie is niet haalbaar, zei ze.
Het nam de twijfels in het AB niet weg. Na een schorsing trok het DB het voorstel daarom terug, met de toezegging om de varianten beter te onderbouwen. En dat wil het op korte termijn doen, want snelle besluitvorming is geboden, gezien de oplopende slibverwerkingskosten. Elke maand uitstel kost €100.000.
-advertentie-
'Moedig'
Mark TuitDe steun kwam onder meer van Mark Tuit (Natuurterreinen). Hij noemde het voorstel van het DB ‘moedig’. “Groengas en circulair betekent nogal wat maar je moet een eerste stap zetten.” Gerrit Westerhof (50Plus) zag veel risico’s en stond gelijk anderen op de rem: de technieken (productie groengas, aquathermie, afvangen CO2) zijn nieuw of onvoldoende ontwikkeld, de geraamde opbrengsten (groengas) en de reductie (CO2) onzeker, de kopers van het groengas niet bekend. Er werd bepleit om de risico’s te verkleinen door stap-voor-stap de installatie uit te breiden met nieuwe innovatieve technieken als deze zich in de praktijk bewezen hebben (Mark Strolenberg, VVD).
Jan VisscherEn dan was er ook het kostenplaatje. €38 miljoen betekent ruim een verdrievoudiging van de aanvankelijk geraamde investeringskosten van Echten Robuust. “Toen ik het las heb ik een paar keer geknipperd met mijn ogen. Ik dacht: lees ik dat nou wel goed?”, zei Jan Visscher (SGP). Eenmaal zijn verbazing voorbij, miste hij een deugdelijke financiële onderbouwing van het voorkeursalternatief, dat volgens de berekening van het DB tot een structurele verhoging van het zuiveringstarief van 2 tot 4 procent zal leiden. Verder moet dat tarief eenmalig met 1 procent worden verhoogd om de afschrijving van huidige installatie en mogelijk terugbetaling van BTW op te vangen.
Marion WichardIn reactie op de twijfels deed portefeuillehouder Marion Wichard binnen de context van de duurzame en circulaire ambities van het waterschap een poging om de twijfels over de toepassing van nieuwe technieken weg te nemen. “Aquathermie is zeker een nieuwe techniek in de koppeling met verwarming van slib, maar ze is al meer toegepast.”
Stapje terug
Toch deed ze een stapje terug in haar ambities: ze sprak gaandeweg in haar beantwoording over het derde alternatief: ‘Echten Groengas+’, de variant waarbij CO2 niet wordt afgevangen en die qua investeringskosten iets voordeliger is (€36 miljoen). Ze stelde daarbij wel voor het afvangen van CO2 als optie mee te nemen in de uitwerking van het voorkeursalternatief en later, na beproefde werking in de praktijk, als module toe te voegen. Eenzelfde constructie toepassing voor aquathermie is niet haalbaar, zei ze.
Het nam de twijfels in het AB niet weg. Na een schorsing trok het DB het voorstel daarom terug, met de toezegging om de varianten beter te onderbouwen. En dat wil het op korte termijn doen, want snelle besluitvorming is geboden, gezien de oplopende slibverwerkingskosten. Elke maand uitstel kost €100.000.