Bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht wordt komende week een pilot met affiniteitsadsorptie gehouden. Deze nieuwe methode bestrijdt de emissie van geneesmiddelen al in het toilet.
Dit vertelde KWR-onderzoeker Roberta Hofman bij het symposium Excellente waterkwaliteit in de watercyclus op 13 maart. De kennisbijeenkomst werd georganiseerd door KWR Watercycle Research Institute tijdens de Aqua Nederland Vakbeurs in Gorinchem. Hofman ging in haar verhaal in op het verwijderen van geneesmiddelen uit watersystemen. Medicijnen belanden vooral via urine in het afvalwater. Volgens Hofman neemt de belangstelling voor het verwijderen van geneesmiddelen toe, mede omdat de Europese Unie bezig is met normering. “Er moet in de toekomst echt iets gebeuren.”
Aanpak aan de bron
Affiniteitsadsorptie is volgens Hofman een interessante nieuwe methode. Een bolletje adsorbens dat de gebruiker in het toilet aanbrengt, zorgt ervoor dat geneesmiddelen In het toilet en onderweg naar het riool worden geadsorbeerd uit de urine. Hofman: “Hiermee wordt het probleem aan de bron aangepakt. Het dragermateriaal van de adsorbens is silica, eigenlijk gewoon zand.” Om praktijkervaring met affiniteitsadsorptie op te doen, is er volgende week een pilot bij twee verpleegafdelingen van het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Dan moet blijken of de methode door gebruikers wordt geaccepteerd. Later dit jaar volgt nog een pilot op het kantoor van Waterschap Limburg.
Hofman belichtte ook nabehandeling met de geavanceerde oxidatietechniek UV/H2O2. Deze methode is al getest bij twee projecten en blijkt erg effectief. Nadeel is het hoge energieverbruik maar dat kan door bepaalde maatregelen aanzienlijk worden teruggedrongen. Hofman noemde verder de hoofdlijnen van het onderzoek naar het verwijderen van geneesmiddelen. “De belangrijkste onderzoeksvragen zijn: waar in de keten is verwijdering het meest effectief? Welke techniek is het meest effectief? Wat kost het?”
Speuren in water
Tijdens het symposium gingen de meeste andere verhalen van KWR-onderzoekers over speuren in water. Zo vertelde Erik Emke hoe met behulp van een rioolanalyse veel informatie over drugsgebruik kan worden verzameld. “Dit levert een ware spiegel van de samenleving op. Niet alleen wat de gewone man doet, maar ook de crimineel. Een piek wijst op het dumpen van drugs.”
Annemieke Kolkman behandelde twee nieuwe meetmethoden voor waterbeoordelingssystemen, als alternatief voor het analyseren van de chemische waterkwaliteit aan de hand van bekende componenten. “Met non-target screening kun je de aanwezigheid van onbekende stoffen aantonen en verbindingen identificeren. Dit gebeurt met behulp van een hoge resolutie massaspectrometer, zeg maar een zeer gevoelige en precieze weegschaal. De techniek is in 2015 gebruikt om aan te tonen dat Maaswater was verontreinigd met pyrazool."
Ook het gebruik van bioassays is een veelbelovende technologie, aldus Kolkman. “Hiermee kijk je naar de effecten van stoffen in plaats van naar de aanwezigheid van individuele stoffen. Het grote voordeel is dat je bij een mengsel de interactie kunt meten.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.