Particulieren zijn de afgelopen jaren in hun eigen tuin meer bestrijdingsmiddelen gaan gebruiken. Dat concludeert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in een analyse van de verkoopcijfers. De Green Deal die de overheid en brancheorganisaties hierover sloten, lijkt nog weinig uitgehaald te hebben.

Juist in 2017, het jaar van de Green Deal, was er een flinke stijging te zien. In 2018 en 2019 nam die weer af, maar de totale hoeveelheid verkochte gewasbeschermingsmiddelen was in 2019 nog altijd hoger dan in de jaren 2014 tot 2016, zo constateert het RIVM. Dat heeft zijn weerslag op de waterkwaliteit.

De stijging komt vooral doordat particulieren meer middelen tegen insecten gebruiken; tussen 2014 en 2019 was sprake van een verdubbeling. Een verklaring kan het RIVM niet geven. "Mogelijk is het weer hier een factor", suggereren de onderzoekers, die voor vervolgonderzoek pleiten. 

De hoeveelheid (in liters) gebruikte middelen tegen onkruid bleef tussen 2014 en 2019 gelijk. Er werden hiervoor wel steeds meer bestrijdingsmiddelen op basis van organische zuren ingezet en minder op basis van glyfosaat.

Meer azijn
Uit aanvullend consumentenonderzoek blijkt dat twee op de vijf Nederlanders met een tuin helemaal geen onkruidbestrijdingsmiddelen gebruiken. Zij trekken het ongewenste gewas er met de hand uit of laten het staan.

Het aantal tuinbezitters dat onkruidbestrijdingsmiddelen gebruikt is iets afgenomen, maar in plaats daarvan wordt wel steeds meer azijn gebruikt. Dit kan eveneens schadelijk zijn voor mens en milieu, zo waarschuwen de onderzoekers.

De Europese Unie en de Nederlandse overheid willen het particulier gebruik van bestrijdingsmiddelen in tuinen verminderen. Daarom maakten de Nederlandse overheid en diverse brancheorganisaties hierover in 2017 ook afspraken in de Green Deal ‘Verantwoord particulier gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’.

Het streven is dat particuliere tuinbezitters ziekten, plagen en onkruid vooral aanpakken met gronddoek, schoffels en andere niet-chemische methoden. “Uit de resultaten blijkt dat de maatregelen in de Green Deal niet hebben geleid tot een verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door particulieren”, concludeert het RIVM in dit onderzoek.

Discounters
Dat besluit met het advies om een eventuele informatiecampagne te richten op tuincentra en bouwmarkten, omdat daar de meeste consumenten bereikt worden.
Verder suggereren de onderzoekers om de verkoop van bestrijdingsmiddelen in discounters aan te pakken, omdat mensen daar verleid worden tot impulsaankopen.

Ook pleiten ze voor een duidelijker scheiding tussen de verkoop aan particulieren en agrariërs. De eersten kopen nu soms grote verpakkingen, die voor professioneel gebruik bedoeld zijn en niet voor de eigen achtertuin.

Begin deze week kwam het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit met het 'Uitvoeringsprogramma gewasbescherming 2030'. Dat moet het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de land- en tuinbouw terugdringen. 

 

MEER INFORMATIE

RIVM-rapport ‘Particulier gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’
Green Deal ‘Verantwoord particulier gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’

Voor het reageren op onze artikelen hebben we enkele richtlijnen. Klik hier om deze te bekijken.

Het kan soms even duren voor je reactie online komt. We controleren ze namelijk eerst even.

Typ uw reactie hier...
Cancel
You are a guest ( Sign Up ? )
or post as a guest
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.
  • This commment is unpublished.
    Joke Wezenbeek · 2 years ago
    In dit H2O-artikel staat inderdaad dat er liters zouden zijn vergeleken, maar dat klopt niet. In het RIVM-rapport is te lezen dat voor onkruidbestrijdingsmiddelen de hoeveelheid werkzame stof is vergeleken. Er is dus rekening gehouden met de hoeveelheid werkzame stof per middel en in het rapport kunt u per stof de ontwikkeling in de verkoopcijfers zien. Het klopt inderdaad dat je kg glyfosaat niet zomaar met kg organische zuren kunt vergelijken. Maar dat er een factor 16 over het hoofd is gezien, klopt niet.
    Het rapport laat ook zien hoeveel verkochte eenheden er zijn per jaar per type middel. Hierin is er geen sterke afname in het aantal verkochte eenheden te zien. Maar ook hier geldt dat het middel met de ene werkzame stof mogelijk een andere verpakkingsgrootte heeft dan het middel met de andere werkzame stof. Kortom: zie voor meer details het RIVM-rapport. De reactie dat de toename van het gebruik aan insecticiden zou zijn veroorzaakt door de buxusmot is op basis van de beschikbare gegevens niet te onderbouwen, maar het zou best mee kunnen spelen. Mogelijk geeft een nader onderzoek hier meer duidelijkheid over.
  • This commment is unpublished.
    Marc · 2 years ago
    Tjonge wat een onderzoek van rivm. De hoeveelheid liters bleef gelijk: vertel dan ook het verschil in dosering van toegelaten producten; glyfosaat 10 ml per liter en organische vetzuren zoals bijv. ultima van ecostyle 167 ml per liter, dus factor 16 x zoveel middel, dus m.a.w. worden er beduidend minder toegelaten onkruidmiddelen gebruikt! Niet toegelaten azijn wordt met name in supermarkten en bouwmarkten verkocht! De toename van gebruik van insecticiden zal te wijten zijn aan de buxusmot, dat probleem inmiddels veel kleiner is o.a. doordat mensen buxus massaal hebben verwijderd, ook hier wederom verschil in dosering tussen toegelaten chemische en zgn eco middelen. Dus vertel wel het hele verhaal!
  • This commment is unpublished.
    Anke van Houten · 2 years ago
    Ik snap ook werkelijk niet dat dat spul gewoon nog in de schappen van de tuincentra ligt. Ik denk dat de gemiddelde particulier niet eens weet dat het slecht is. Uit niets blijkt in de winkel dat het een 'laatste redmiddel' zou moeten zijn in je tuinonderhoud. Het zou beter zijn als we de bestrijdingsmiddelen gingen behandelen als sigaretten: diep weggestopt en met nare plaatjes en waarschuwingen. Glyfosaat kan Parkinson veroorzaken. Dat werk.
  • This commment is unpublished.
    Henk Meijer · 2 years ago
    Er zijn veel voorbeelden van prachtige tuinen die zodanig zijn ingericht en worden beheerd, dat plagen door insecten of schimmels amper een probleem zijn. Dit heeft natuurlijk te maken met het toepassen van de juiste soorten beplanting. De juiste soort op de juiste plek.Zulke beplanting is sterk en zal weinig last hebben van belagers. Is daarbij in de tuin ook nog rekening gehouden met min of meer inheemse soorten, dan zullen tal van bijbehorende organismen een zekere balans vormen tussen aantastingen en oplossingen. Bestrijdingsmiddelen zou je als particulier niet eens moeten willen aanschaffen. Het handmatig aanpakken van wat onkruid hoort bij het tuinieren. In een goed aangelegde tuin heb je niet eens ruimte voor een schoffel! Echter, zolang het commercieel aantrekkelijk is bestrijdingsmiddelen te verhandelen, zal dit waarschijnlijk blijven bestaan. Ik zou eigenaren van tuincentra willen uitdagen hun klanten te informeren over de ruime mogelijkheden om zonder bestrijdingsmiddelen tot een mooie tuin te komen. Ook de hoveniersbranche kan hier enorm veel betekenen. Deel je kennis en neem je verantwoording.
(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Bij de discussie over natuurlijke systemen komt altijd de opmerking over benodigde ruimte naar voren. Hoeveel is dat?
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Ik ben niet helemaal thuis in de bestuursvorm van een Waterschappen, maar wat staat er nu precies in dit bericht?
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?
Ieder waterschap zou zoiets voor de eigen provincie, verzorgingsgebied moeten hebben.
Kunnen jullie aub even beter op spelling checken; al jullie artikelen staan vol fouten.
@Willem VroomNatuurlijk hoort de landbouwsector niet mee te betalen aan deze denkfout van Rijkswaterstaat. Dit had men met het maken van de plannen kunnen weten. De kostenpost en eventuele gevolgschade dient geheel voor rekening van het scheepvaartverkeer gebracht te worden.

Zelf reageren? Dat kan onder alle artikelen met een Mijn H2O/KNW account.

Aanmelden voor H2O Nieuws
Ontvang twee keer per week het laatste waternieuws in je mailbox!