Kennisprogramma en consortium COASTAR wil Nederland op grote schaal van zoet water voorzien door slim gebruik te maken van de ondergrond. In 2021 moeten vier praktijktesten starten in Zuid Holland.
“Water zorgt voor tegenstrijdigheden. Er is te veel of juist te weinig. Binnen COASTAR proberen we die tegenstrijdigheid weg te nemen door op een nieuwe manier naar het water en de ondergrond te kijken”, legt Esther van Baaren uit. Van Baaren is expert grondwaterbeheer en vanuit Deltares betrokken bij COASTAR. “Kijk eens onder je voeten, daar ligt de oplossing voor veel waterproblemen”.
Binnen COASTAR werken de rijksoverheid, gemeenten, provincie, drinkwaterbedrijven, bedrijfsleven en waterschappen samen met de kennisinstituten KWR en Deltares en adviesbureau Arcadis. Samen onderzoeken ze of het water dat bij hevige winterse regenval naar beneden komt, en nu naar zee wordt afgevoerd, kan worden opgeslagen om ‘s zomers, als er een watertekort is, te gebruiken. Van Baaren: “Ook bekijken hoe we de verzilting van grond- en oppervlaktewater kunnen voorkomen en het oude brakke grondwater geschikt kunnen maken als drinkwaterbron”.
Vier praktijktesten
De afgelopen jaren verrichtten de consortiumpartners enkele kleinere projecten in Zuid-Holland en in Zeeland, maar de komende periode moeten er grotere stappen worden gezet. Het komend jaar wordt onderzocht of er vanaf 2021 praktijktesten op vier locaties in Zuid-Holland kunnen worden gedaan. In de Polder Middelburg en Tempelpolder wordt brak grondwater gewonnen zodat het niet vanzelf naar boven komt. Dit gaat de verzilting tegen waardoor er minder zoetwater nodig is om de poldersloten door te spoelen. Van het brakke water kan drinkwater worden gemaakt.
Brak grondwater onder de duinen kan als extra drinkwaterbron dienen. Door brak water weg te pompen kan de zoetwaterbel onder de duinen in volume toenemen. Dat kan volgens Van Baaren de strategische grondwatervoorraad van drinkwaterbedrijf Dunea vergroten. In het Westland wordt onderzocht of tuinders overtollig regenwater in de ondergrond kunnen infiltreren waarna andere tuinders met een watertekort er gebruik van kunnen maken. Van Baaren: “Het bijkomend voordeel hier van is dat er ruimte komt in de waterbassins bovengronds om piekbuien op te vangen.” In Rotterdam wordt bekeken of overtollig regenwater in de ondergrond geïnfiltreerd kan worden, in plaats van ongebruikt te laten weglopen.
Vijftien jaar
Het komend jaar zal gebruikt worden om de kosten en baten van deze praktijktoetsen precies te berekenen. Vervolgens is het aan de bestuurders en de politiek of en hoe de praktijktesten vanaf 2021 daadwerkelijk worden omgezet in proeven in het veld. “We gaan eerst de technische en economische haalbaarheid onderzoeken. Daarna wachten we de bestuurlijke keuzes af. De praktijktoetsen zelf zullen zo’n vier à vijf jaar in beslag nemen. Ons uiteindelijke doel is dat Zuid-Holland over 15 jaar de beschikking heeft over voldoende zoetwater voor alle functies”.