In het project Swimway Vecht doen de waterschappen Vechtstromen en Drents Overijsselse Delta samen met Sportvisserij Nederland onderzoek naar de vismigratie op deze gestuwde rivier. Na twee jaar werden de eerste resultaten gepresenteerd. “Elke vissoort volgt zijn eigen patronen”.
Jan KammanIn 2018-2019 zijn 70 vissen, die stroomopwaarts wilden zwemmen, voorzien van een zender: 1 zeeforel en 69 windes. In de Vecht zijn er meer dan 30 ontvangers geplaatst om de signalen van de vissen op te vangen. “Verder hebben we kwabaal en schieralen gevangen en gezenderd”, zegt Jan Kamman. Kamman is hoofd van de afdeling onderzoek & advies van Sportvisserij Nederland. “Ook de komende twee jaar willen we per jaar rond de 70 vissen vangen en zenderen. In totaal zullen dus ruim 200 gezenderde vissen door de Vecht zwemmen”.
Van bron naar zee (en terug)
De onderzoekers documteren hoe de vissen zich over de rivier bewegen en waar bijvoorbeeld nog knelpunten zitten. “Ons uiteindelijke doel is soepele vismigratie tussen bron en zee mogelijk maken. De data die we verzamelen moeten leiden tot een advies aan waterbeheerders over de maatregelen die ze moeten nemen om dat doel te bevorderen. Bij een aantal van de zes stuwen in de Vecht worden momenteel lange nevengeulen aangelegd. Dit zal een enorme habitat voor de vissen toevoegen. Dit is een kans om leven toe te voegen aan de rivier en we verwachten daar ook veel van voor de vismigratie”.
De eerste resultaten laten een verschil in trekgedrag bij verschillende waterafvoeren en temperaturen zien en wijzen erop dat de tijd, die vissen nodig hebben om een bepaalde stuw te passeren, kan verschillen. “Elke vissoort volgt zijn eigen patronen en vismigratie kent jaarlijkse cycli. Daarom omvat dit project data van meerdere jaren en gaan we de komende jaren ook nog met volle kracht door”.
Houting
Vorig jaar bleek ineens dat er heel veel houting de Vecht op wil zwemmen. Deze vissoort was in de vorige eeuw nog uitgestorven in Nederland en werd in de jaren negentig uitgezet in de Rijn en komt nu dus ook voor in de Vecht. Kamman: “Dat hadden we niet verwacht en is de grootste verrassing van dit onderzoek tot nu toe. Ook deze vissoort zullen we gaan vangen en een zender geven. Dat zal de komende jaren ook zeker tot nieuwe inzichten leiden.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.