Om te bekijken hoe de broeikasgasemissie uit sloten zoveel mogelijk kan worden gereduceerd onderzocht onderzoeksbureau het Nutriënten Management Instituut welke factoren bepalend zijn voor deze uitstoot. ‘Broeikasgasemissies komen voort uit afbraakprocessen in bagger op de slootbodem.’
Het Nutriënten Management Instituut (NMI) verrichtte het onderzoek in opdracht van het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden en het kenniscentrum voor de waterschappen STOWA. “Het ging om een relatief klein onderzoek waarin we onze waarnemingen uit de sloten theoretisch hebben onderbouwd”, vertelt Debby van Rotterdam, senior projectmanager bij NMI.
Debby van RotterdamDe onderzoekers bundelden hun bevindingen in de notitie ‘Broeikasgasemissies uit veensloten, bronnen en processen’. Daarin staat bijvoorbeeld: ‘Broeikasgasemissies komen voort uit afbraakprocessen in bagger op de slootbodem. Erosie van geoxideerd veen zonder structuur is de belangrijkste koolstofbron van bagger of slib in veensloten. Deze erosie vindt veelal onder de waterlijn plaats.’
“Biomassaproductie in de sloot lijkt in de huidige omstandigheden in veensloten een beperkte koolstofbron te zijn”, zegt Van Rotterdam. “Belangrijk om verder op te merken is dat de bagger uit de sloot uit de diepere bodemlagen van het perceel komt.”
Dat is volgens Van Rotterdam van wezenlijk belang omdat dit gegeven van invloed is op de effectiviteit van mitigatiemaatregelen. “Het waterschap zet veelal in op een waterdiepte van 60 tot 80 centimeter om te komen tot optimale ecologische omstandigheden. Als het doel is om de broeikasgasemissie uit sloten zoveel mogelijk te reduceren en bij te dragen aan het behalen van klimaatdoelen, helpt het niet om hier rücksichtslos aan vast te houden.”
Van Rotterdam pleit ervoor om de vegetatie rond de sloten wel te maaien, maar niet op te trekken. “Als je op gaat trekken komt methaan vrij. Juist de planten met wortels in de sloot zijn stabiliserende factoren. Te rigoureus baggeren en maaien lijken de emissies eerder te versterken.”
Ook de belasting van de oever is van belang om emissies te verminderen. “In veenweides is standaard beweiding tot de waterrand. Het plaatsen van veedrinkbakken kan al voorkomen dat de belasting aan de slootkant te groot wordt en onderliggende geoxideerde veenlagen richting de sloot worden geduwd.”
Opnieuw in opdracht van STOWA verrichten Van Rotterdam en haar collega’s momenteel nieuw onderzoek naar inrichting en beheer van sloten in het project Veenweidesloot van de toekomst. “Daarbij kijken we ook naar het beperken van emissies, maar bijvoorbeeld ook naar manieren om het veen optimaal te beschermen en het watersysteem in staat te stellen toenemende weersextremen op te vangen.”
