secundair logo knw 1

Kwelderlandschap op Schiermonnikoog I foto: Femmark / Wikimedia Commons

Kwetsbare kwelders aan de kust zijn erbij gebaat dat koeien en kleine herbivoren hier grazen. Ook kunstmatig maaien helpt om erosie tegen te gaan, blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ).

Natuurlijke kwelders kunnen in combinatie met conventionele dijken een goede bescherming bieden tegen overstromingen aan kust. De kwelders zorgen voor een vermindering van de golfkrachten op de dijken. Zij zijn in Nederland buitendijks te vinden op de Waddeneilanden en aan de Friese en Zeeuwse kust. Vraag is: hoe kan een kwelder effectief worden beheerd in verband met deze op de natuur gebaseerde kustverdediging?

Dat hebben ecologen van de RUG en het NIOZ uitgezocht en daarover is een publicatie verschenen in het Journal of Applied Ecology. “Kwelders zijn van nature dynamische ecosystemen maar ze worden kwetsbaar”, zegt promovenda en eerste auteur Beatriz Marin-Diaz. “Door zeespiegelstijging en inklinking van het land en doordat winterstormen vaker voorkomen, hebben veel kwelders in kustzones wereldwijd te maken met erosie. Het is belangrijk om te weten welke invloed beheer heeft op hun stabiliteit.”

Erosiebestendigheid groter bij klei
Op de kwelder van Schiermonnikoog werden bodemmonsters uit afgesloten natuurgebieden verzameld, die vervolgens zijn vergeleken met monsters uit graasgebieden en uit kunstmatig gemaaide locaties. De bodemmonsters zijn in een laboratorium blootgesteld aan kunstmatige golven om de bodemerosie meten. De onderzoekers stellen op basis hiervan vast dat begrazing door vee, ganzen en hazen belangrijk is bij het beheer van kwelders.

Marin-Diaz licht toe: “De zanderigste kernen erodeerden het sterkst, terwijl grondmonsters met meer klei beter bestand waren tegen erosie. Het grazen van koeien versterkte deze erosiebestendigheid doordat de grond werd vertrapt en zo samengepakt. Verrassend genoeg hielpen kleine herbivoren mee om de erosie te verminderen omdat zij de vegetatie veranderden. Er vond een toename plaats van planten met hoge worteldichtheden die de grond samenbinden.”

Ook kunstmatig maaien – kappen en snoeien van vegetatie door mensen en machines – blijkt een bijdrage te leveren aan het tegengaan van erosie. Dit weert dieren die de grond omwoelen en daarmee het sediment destabiliseren.

Beperkte of wisselende begrazing
Begrazing en kunstmatig maaien verminderen de erosie van fijnkorrelige bodems, is dus de conclusie van het onderzoek. Daardoor zijn kwelders beter bestand tegen laterale erosie. Een minpunt is dat bodemverdichting door vee ook leidt tot verlaging van de kwelder. Het wordt zo lastiger om de zeespiegelstijging bij te houden.

De onderzoekers bevelen daarom voor een effectief beheer van de kwelders een beperkte of wisselende begrazing door vee aan. Ze adviseren ook om intensieve begrazing te vermijden in sedimentarme systemen die gevoelig zijn voor zeespiegelstijging. Verder is het van belang om onderzoek te doen naar maatregelen waarmee kleine grazers worden behouden.

 

MEER INFORMATIE
Bericht RUG over het onderzoek
Publicatie Journal of Applied Ecology

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

wat een briljante toepassing: nu nog de vraag hoe specifiek die taal is of kan worden...
Voor mij is het onbegrijpelijk dat de leiding van deze bedrijven niet zou begrijpen wat ze doen. Is het dan toch onkunde of wentelen ze de kosten gemakkelijk af op de overheid?
Breng het toezicht op alle lozende bedrijven terug onder het gezag van de waterdiensten als Rijkswaterstaat en de Waterschappen. Daar zit de expertise op dit gebied. We staan met de waterparagraaf voor een enorme opgave, en de uitdaging is beter op zijn plaats bij de waterdiensten.
@Fred SandersIk denk dat wetenschappers te veel willen onderzoeken om hun studenten lesstof te verschaffen en moet daarbij steeds denken aan de Eierlandse dam en prof. Marcel Stive. 25 jaar geleden wist hij al dat er vóór en áchter deze 850 meter lange strekdam begrijpelijke stromingsproblemen waren, die stromingsreacties zijn er nu nog. kustverdediging.nl 
@JacobsTja, wat zal ik zeggen, ik mis in Jos zijn verhaal over de de grote hoeveelheid Escherichia coli bacterie die in het grondwater zit, zelf al op meer dan 30 meter diepte, en ook mis ik de hoeveelheid ijzer en mangaan die in het grondwater zit, en dit alles kost veel om het eruit te halen, tot op heden wordt mijn grondwater afgekeurd en dat al tot 4 keer toe.
Dus, bezint eer gij begint, en complexe filter systemen zijn nu niet bepaald goedkoop in aanschaf maar vragen ook onderhoud. En laten we het een hebben over die andere stofjes, zoals medicijnen, ook deze dringen diep door in de grond, en deze zijn niet zo gemakkelijk eruit te halen, persoonlijk ben ik niet zo blij met een chemokeur van een ander... Mvg John