Eén ‘onderwatervlieger’ kan zevenhonderd huishoudens van stroom voorzien. De techniek die Youri Wentzel van SeaQurrent uit het Friese Grou de afgelopen jaren ontwikkelde, wordt volgend jaar op zee uitgeprobeerd. Energiebedrijven en overheden zijn enthousiast.
Youri Wentzel is fervent watersporter. Tijdens zijn zeezeiltochten bij Denemarken, Engeland en de Kanaaleilanden vroeg hij zich geregeld af waarom we niet iets doen met energie uit stromend water. “Ik heb een achtergrond in de energiesector, vandaar.” Aanvankelijk keek hij naar bestaande technieken waarbij energie wordt opgewekt uit stromend water, maar hij ontdekte dat die alleen bestaan voor snelstromend water. “Bij de Afsluitdijk en de Oosterschelde wordt al van alles gedaan om energie uit snelstromend water te halen. Daarnaast hebben we ook de Noordzee met weliswaar veel langzamer stromend water, maar een oppervlak dat vele malen groter is. Daar wilde ik iets mee doen.”
Hij probeerde van alles uit en kwam uiteindelijk op de TidalKite: een soort vlieger van zeven meter hoog en twaalf meter lang die onder water stroom genereert. “We leggen de kite dwars op de stroming en sturen ‘m dan van rechts naar links. Daardoor ontstaat er een enorme trekkracht – in feite net als wanneer je op het strand een vlieger van rechts naar links beweegt. Die trekkracht zetten we om in elektrische energie.” De opgewekte energie wordt vervolgens via een elektriciteitskabel naar de vaste wal vervoerd.
Wentzel begon in 2014 met de ontwikkeling van de TidalKite. In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen voerde hij talloze berekeningen uit. Inmiddels is met een proefopstelling in waterbouwkundig laboratorium MARIN Wageningen aangetoond dat het systeem werkt en dat één vlieger de potentie heeft om zevenhonderd huishoudens van stroom te voorzien. Grote energiebedrijven en overheden zijn enthousiast, al heeft dat heel wat overredingskracht gekost, lacht Wentzel. “Je komt natuurlijk ook altijd mensen tegen die denken dat je een tik van de molen hebt gehad.”
In de zomer van 2018 wordt er voor het eerst een proefopstelling op de ‘echte’ zee geplaatst. De ideale locatie om TidalKites te plaatsen is ónder de windmolenparken die op de Noordzee komen, zodat tegelijkertijd onder en boven water energie wordt opgewekt. Daar is de infrastructuur aanwezig om de opgewekte stroom naar de wal te brengen. “Die ruimte is al geclaimd voor energieopwekking, dus dat is een logische keuze”, zegt Wentzel.
Langs de hele Nederlandse kust kunnen zo’n zeshonderd systemen worden geplaatst. Wentzel heeft er alle vertrouwen in. “Totnogtoe heeft niemand me ervan kunnen overtuigen dat het niet gaat lukken.” Wereldwijd heeft de TidalKite een nog veel grotere potentie van zo’n honderd miljoen huishoudens.
Wentzel heeft samen met partners de afgelopen jaren veel eigen geld en energie gestoken in de onderwatervliegers. Deels ‘eigenwijzigheid’, zegt hij, maar daarnaast vooral de overtuiging dat we haast moeten maken met hernieuwbare energie. “Mensen hebben het idee dat er van alles gebeurt op het gebied van duurzaamheid en dat is ook wel zo, maar afgelopen jaar was maar zo’n 6 procent van ons energieverbruik duurzaam. Er moet nog heel wat gebeuren voor we op de 100 procent zitten.”