Bodemdaling is in een flink deel van Nederland een serieus probleem aan het worden. Dat geldt zeker voor de veengronden. Onderwaterdrainage geldt als een instrument om de maaivelddaling in het Nederlandse veenweidegebied te verminderen. In tijden van droogte vraagt onderwaterdrainage echter wel extra water. Deltares en de WUR kwantificeerden deze gestegen watervraag en komen met het advies om langjarige metingen te doen.
Het onderzoek van Deltares en Wageningen Universiteit en Research toetst de regionale toename van de watervraag voor onderwaterdrainage voor West-Nederland. Daarbij is de kennis uit lokale proefprojecten vertaald naar scenario’s voor het landelijk hydrologisch model (LHM).
“Onderwaterdrainage wordt gezien als één van de mogelijkheden om de maaivelddaling in het Nederlandse veenweidegebied te verminderen. Dat vraagt wel extra water”, vertelt Janneke Pouwels. Zij is onderzoeker bodem & grondwater bij Deltares en was een van de onderzoekers. “Maar de West-Nederlandse waterschappen vonden het nu tijd om die extra watervraag te kwantificeren. Want alleen als je de watervraag kent, kun je deze vorm van drainage echt op zijn merites beoordelen.”
Onderwaterdrainage
Als de grondwaterstand te laag is, droogt het veen uit. Zuurstof kan dan diep in het veen doordringen en organisch materiaal afbreken. Dit veroorzaakt onder andere maaivelddaling en extra CO2-uitstoot. Onderwaterdrainage helpt het slootwater beter het veenperceel in te laten stromen. Grondwatertekorten worden aangevuld en uitdroging van het veen kan worden voorkomen.
Voor het onderzoek maakten Deltares en de WUR gebruik van eerdere pilots met onderwaterdrainage. Pouwels: “Bij de verschillende pilots had onderwaterdrainage een wisselend effect op de grondwaterstand. Het lukte niet altijd om voldoende water via de drains te laten infiltreren.”
Gestegen watervraag
Gemiddeld genomen zorgden de onderwaterdrains voor vijf tot tien centimeter verhoging van de laagste grondwaterstanden. “Deze methode van onderwaterdrainage zou op regionaal niveau in een droge zomer zorgen voor circa 4% meer watervraag voor peilbeheer in de West-Nederlandse waterschappen. Dat is 0,03 millimeter water per dag”.
Pilots waarbij de drains zijn voorzien van pompen bleek een grondwaterstandverhoging van 30-40 centimeter mogelijk. “Maar dan stijgt de watervraag natuurlijk duidelijk. Dan zou er ongeveer 18% extra water nodig zijn. Dat betekent 0,12 millimeter per dag”, legt Pouwels uit.
Om de effecten van onderwaterdrainage echt te kunnen beoordelen, adviseren de onderzoekers om langjarige metingen te doen. Pouwels: “Op dit moment zijn alleen relatief korte periodes onderzocht. Die kun je wel uitwerken in modelstudies, maar langjarige metingen zijn doorslaggevend. Dan pas kunnen we de effecten op grondwaterstanden, maaivelddaling, broeikasgasemissies en waterkwaliteit voorspellen.”
MEER INFORMATIE
Onderzoek: Effecten van onderwaterdrainage op de regionale watervraag
Eerder bericht: 'Onderwaterdrains wel effectief in veenweidegebied'
Dat was het begin van meerdere projecten in Dordrecht. Onlangs zijn nog populieren van zo,n 125 jaar oud gesnoeid om duurzaam te behouden die langs het riviertje het Wantij staan. De eerder voorgenomen kap van vele andere, 80 jaar oude bomen, werd voorkomen. Vorig jaar werd een artikel geplaatst in Trouw waarop reacties zijn gekomen uit meerdere steden.
Inmiddels zijn bewoners uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam zich in gaan zetten voor behoud populieren in hun omgeving. Op het blog https://blog.hetwantij.com/ vindt u meer via zoekfunctie "populieren".
Het blog wordt binnenkort geactualiseerd met de nieuwe informatie en rapporten. Graag zien we dat ook deze populieren langs de Maas een kans krijgen duurzaam oud te worden!
Secretaris Cor Goosen