Het onderhoud van leidingwatersystemen staat sinds het uitbreken van de coronacrisis onder druk. Al gaat het intussen wel weer wat beter. In veel gevallen blijkt onderhoud van drinkwaterleidingen nog steeds mogelijk, zeker in gebouwen die nu niet of amper worden gebruikt.
In de eerste week nadat het kabinet op 12 maart strenge coronamaatregelen afkondigde, werd ongeveer 70 procent van de afspraken van de bij de vereniging ENVAQUA aangesloten onderhoudsbedrijven afgezegd. Kevin Kanters, directeur van het in legionella gespecialiseerde adviesbureau Hydroscope en lid van de ENVAQUA-werkgroep Legionella, begrijpt dat wel. “Het is logisch dat bedrijven en organisaties het zekere voor het onzekere namen en tijdelijk geen externe onderhoudspartijen over de vloer wilden hebben, behalve bij een calamiteit.”
Kevin Kanters
Inmiddels is de situatie aan het verbeteren, zegt Kanters. “Het is duidelijk geworden dat er nog steeds het nodige mogelijk is bij het onderhoud van leidingwatersystemen in gebouwen. Er is nog niet zo veel onderhoudswerk als normaal, maar wij zijn in de werkgroep eigenlijk erg positief over de algemene tendens. Grote overheidsorganisaties als het Rijksvastgoedbedrijf, de politie, COA en Schiphol geven het goede voorbeeld. Zij roepen leveranciers op om op een verantwoorde manier door te gaan met onderhoudswerkzaamheden.”
Voorkomen van drie risico’s
Van diverse kanten is de afgelopen weken gewaarschuwd voor het gevaar van legionella in leidingwatersystemen van gebouwen, die niet of nauwelijks worden gebruikt. Zo deden de drinkwaterbedrijven de dringende oproep om tappunten te blijven uitspoelen en kwam de Inspectie Leefomgeving en Transport met een advies over legionellapreventie. “Ook in deze coronatijd is het natuurlijk van groot belang om de kwaliteit van het drinkwater te waarborgen”, licht Kanters toe. “Je moet drie risico’s in gebouwen voorkomen: verontreiniging uit aangesloten toestellen die mogelijk gevaar kunnen opleveren, afzetting van metalen in het drinkwater en de ongewenste groei van bacteriën waaronder legionella.”
Hoe kan een bedrijf of organisatie hiermee het beste omgaan bij een gebouw dat nu volledig of grotendeels gesloten is? Dit hangt af van de situatie, aldus Kanters. “Er zijn twee mogelijkheden. Je kunt doorgaan met het gebruikelijke beheer en wekelijks leidingen uitspoelen. Het alternatief is om het beheer van het leidingwatersysteem tijdelijk stil te leggen. Dan moet je later een goed plan van aanpak voor de opstart maken, waarin bijvoorbeeld staat hoe leidingen worden gedesinfecteerd.”
Protocol voor veilig doorwerken
Het protocol Samen veilig doorwerken voor de bouw en techniek heeft volgens Kanters voor veel duidelijkheid gezorgd. Dit is eind maart opgesteld door een aantal ministeries, brancheorganisaties en vakbonden. Het protocol bevat een overzicht van maatregelen, waarbij rekening is gehouden met specifieke sectoren en werksituaties. “Daardoor konden we onderhoudswerkzaamheden voor bijvoorbeeld woningbouwverenigingen weer opstarten.”
'Je moet vooraf afstemmen wat wel en niet kan'
Kanters geeft aan waar onderhoud aan waterleidingen nu wel en niet goed mogelijk is. “In ziekenhuizen en zorginstellingen is onderhoudswerk op dit moment vaak erg lastig en voor onze medewerkers niet zonder risico. Ook zijn er gebouwen waar het werk wel te doen is, maar moelijker te organiseren. En dan is er de categorie van gebouwen waar het onderhoud nu gemakkelijker is, omdat er geen bewoners of gasten zijn. Bij Hydroscope kijken we of hier onderhoudswerkzaamheden naar voren kunnen halen.”
De uitvoering van werkzaamheden is wel inefficiënter geworden, zegt Kanters. “Je moet van te voren afstemmen wat wel en niet kan en welke beschermingsmaatregelen voor medewerkers en gebruikers worden genomen. In het protocol staan daarover duidelijke regels.”
Wisselend beleid van gemeenten
De opstelling van gemeenten is een verhaal apart. ENVAQUA heeft afgelopen week een brief aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten gestuurd met het verzoek om meer aandacht te geven aan watersystemen in gemeentelijke gebouwen, zeker als het gaat om prioritaire installaties zoals zwembaden. “Het viel ons als werkgroep op dat gemeenten een nogal wisselend beleid hebben. Een deel stelt onderhoud en inspecties uit, een ander deel niet. Terwijl bij bijvoorbeeld tijdelijk niet gebruikte sportcomplexen juist goed onderhoud mogelijk is. Denk daarover na, is onze oproep.”
Kanters is positief over hoe de laatste weken het legionellaprobleem wordt aangepakt. “Ik vind het knap hoe iedereen de schouders eronder zet en zich flexibel opstelt.” Straks wordt het alle hens aan dek, verwacht Kanters. “Als Nederland de coronamaatregelen afbouwt, zal onze branche overspoeld worden door achterstallige onderhoudsvragen van ziekenhuizen, zorginstellingen en woningbouwverenigingen.”
MEER INFORMATIE
Werkgroep Legionella van ENVAQUA
Protocol Samen veilig doorwerken
ILT over coronavirus en legionella
