Om water en bodem voorop te stellen bij ruimtelijke ontwikkeling, moet je luisteren naar wat water en bodem ons te vertellen hebben. Vanuit deze gedachte is het nieuwe platform onderWATERwereld een campagne gestart die een relatie heeft met de waterschapsverkiezingen. Hierin worden ‘onderbelichte waterverhalen’ verteld.
Het platform onderWATERwereld is een initiatief van kunstenaar en social designer Fides Lapidaire en social designer Susan Arts, beiden werkzaam bij organisatieadviesbureau TwynstraGudde. Zij willen met dit platform het perspectief vanuit water voorop zetten: hoe ziet een watersysteem eruit dat ontworpen is vanuit inclusie van onszelf in de natuur? De bedoeling is dat onder andere waterprofessionals, wetenschappers en ontwerpers daarover met elkaar in gesprek gaan.
Verhalen van bekende mensen uit de waterwereld
Vanwege de campagne hebben Arts en Lapidaire gesproken met vijf bekende mensen uit de waterwereld: Luzette Kroon (dijkgraaf Wetterskip Fryslân), Jeroen Haan (dijkgraaf Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden), Tim van Hattum (klimaatwetenschapper Wageningen University & Research), Li An Phoa (oprichter Drinkable Rivers) en Jantijn Anema (verantwoordelijk voor strategie en communicatie bij Stichting Urgenda). Hun interviews zijn nu in de week voor de verkiezingen gepubliceerd op de website van het platform. De verhalen verschijnen ook één voor één op sociale media, om het gesprek meer te laten gaan over luisteren naar water.
Dijkgraaf Luzette Kroon vindt afvoeren van water zonde. “Ik denk dat dit water benut wil worden.” Zij vertelt over hoe ze het Friese watersysteem van de toekomst ziet. “We zijn heel lang bezig geweest met strijden tegen het water. Nu moeten we de kracht ervan gaan benutten. We moeten, net zoals onze voorouders deden, weer leren leven met water. We moeten echt anders gaan kijken.” Uiteindelijk is de natuur sterker dan de mens, zegt Kroon. “Het water stuurt al en zal ook naar de toekomst toe steeds meer gaan sturen.”
Li An Phoa benadrukt in haar verhaal onze verbondenheid met en afhankelijkheid van water. “Ik geloof dat onze relatie met water en de rivieren die ons dat water geven niet een vriendschap is maar veel intiemer. We bestaan zelf tenslotte ook voor 70 procent uit water. Het is familie. En als wij er samen voor zorgen dat water wint, dan winnen we allemaal.”
Borden met aanduiding waterverliesgebied
Beeld speelt een prominente rol in de campagne. De geïnterviewden zijn gefotografeerd op een plek die ze zelf hebben uitgezocht. Hier staan zij bij een ‘waterverliesgebied-bord’. Van de foto’s zijn posters gemaakt, die onder meer via billboards onder de aandacht van het grote publiek worden gebracht.
Het waterverliesgebied is een woordspeling met een serieuze ondertoon. Daarmee wijzen Arts en Lapidaire op de blinde vlek in het dominante perspectief op watergebruik en -management, zoals dat wordt weergegeven met het bekende bord van waterwingebied. Want wie wint hier, vraagt het tweetal zich af. Water of de mens?
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.