Het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) is begonnen met het verzamelen van standpunten over het afschaffen van de geborgde zetels in waterschapsbesturen. Het orgaan doet dat op verzoek van minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Zij wil alle standpunten op een rij hebben om een besluit te kunnen nemen over een eventuele wijziging van het bestuurlijke stelsel van de waterschappen.
De consultatie van het OFL is een vervolg op het advies ‘Geborgd gewogen’ dat in juni door de commissie Boelhouwer is uitgebracht. De commissie adviseert de geborgde zetels in de besturen van de waterschappen af te schaffen. Belangrijke afweging daarbij is dat geborgde zetels in de veranderende context waarbinnen de waterschappen hun taken moeten uitvoeren niet meer functioneel zijn. De commissie schetst tevens een alternatief scenario met een gereduceerd aantal geborgde zetels.
De geborgde zetels worden aangewezen, de bestuurders dienen de specifieke belangen van de categorie (landbouw, bedrijven en natuur) waarvoor ze in het waterschapsbestuur zitten. Alleen de bestuurders in de categorie ingezetenen worden gekozen, zij vormen de meerderheid in het algemeen bestuur.
In de Tweede Kamer zijn bezwaren tegen dit stelsel, met als belangrijk argument dat er met de geborgde zetels geen sprake is van een evenredige democratische vertegenwoordiging. Een structuur die niet meer past in de veranderende maatschappelijke context waarin de waterschappen moeten functioneren met een belangrijke rol in bestuurlijke processen als klimaatadaptatie en verdeling van water.
Niet geraadpleegd
Nu het advies van de commissie Boelhouwer er ligt, wil de minister dat belanghebbenden worden gehoord. “De belanghebbenden zijn tot op heden beperkt geraadpleegd over hun visie op het thema in het algemeen. Over hun perspectieven op het voorliggende rapport zijn de belanghebbenden echter in het geheel nog niet geraadpleegd”, schrijft ze in haar verzoek aan het OFL om de consultatie op poten te zetten.
Daarin moet, aldus de opdracht, gekeken worden naar:
- De consequenties van afschaffing van de geborgde zetels
- De consequenties van het alternatieve scenario. Wat betekent dit
scenario bijvoorbeeld voor de benoemende organisaties en voor de omvang van het waterschapsbestuur? Waar wordt dit vastgelegd? - Wat kan eraan bijdragen om de discussie over dit rapport op een
efficiënte en effectieve manier afgerond te hebben, gezien het
krappe tijdpad tot de volgende waterschapsverkiezingen?
Breed mogelijk
Het OFL wil 'zo breed mogelijk' meningen, standpunten en sentimenten over het advies verzamelen. Het houdt daartoe een ‘digitale consultatie’ en gaat voorts in gesprek met belanghebbenden, zijnde de waterschappen, Unie van Waterschappen, land- en tuinbouworganisatie LTO, Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE), werkgeversorganisatie VNO-NCW, de departementen LNV, BZK, IenW, EZK en AZ, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Het OFL rapporteert in december. De minister wil vervolgens in 2021 besluiten over mogelijke wijzigingen van het stelstel. Dat voornemen kreeg afgelopen juni de nodige kritiek in de Kamer, omdat met dit tijdpad besluitvorming over de Tweede Kamerverkiezingen in maart volgend jaar worden getild. GroenLinks kondigde een initiatiefwet aan met het doel om de geborgde zetels met ingang van de volgende waterschapsverkiezingen in 2023 te schrappen.
MEER INFORMATIE
Website OFL over digitale consultatie
H2O-artikel: GroenLinks dient initiatiefwet in voor afschaffen geborgde zetels
H2O-artikel: Adviescommissie: schaf geborgde zetels af
Opinie op H2O: 'Afschaffing geborgde zetels is goed voor de maatschappij'