Wetterskip Fryslân gaat in Leeuwarden het nieuwe gemaal Kalverdijkje helemaal circulair bouwen. Aannemers en ingenieursbureaus zijn uitgedaagd om hiervoor met goede ideeën te komen.
Het gemaal Kalverdijkje wordt gebouwd in het stedelijk gebied van Leeuwarden en vervangt de twee oude, afgeschreven gemalen Schieringerweg en Tolhuis. De peilvakken worden gecombineerd tot een groot peilvlak. Daarmee is de kans ontstaan voor het nieuwe vispasseerbare gemaal, vertelt projectmanager Niels Koetsier van Wetterskip Fryslân. “Kalverdijkje zal met een capaciteit van zeven kubieke meter water per minuut geen fors gemaal zijn. Hierdoor is het een mooi, behapbaar proefproject voor circulair bouwen.”
Niels Koetsier
Is het een primeur voor Nederland? Koetsier durft dat niet te zeggen. “Al heb ik nog niet kunnen vinden of er eerder een poldergemaal circulair is gebouwd. Het wordt alvast wel het eerste in Friesland.”
Twee aanbestedingen
Het draait bij circulair bouwen om slim gebruik van grondstoffen, producten en goederen, waardoor deze steeds kunnen worden hergebruikt. Het project vloeit voort uit de landelijke opgave voor waterschappen om in 2050 honderd procent circulair te zijn. “Om daaraan te voldoen, willen we kennis en ervaring opdoen en de markt benaderen om hun kennis en ervaring actief te delen.”
Wetterskip Fryslân heeft aanbestedingen gehouden voor het aannemerswerk en de ingenieursdiensten. Daarop hebben negen aannemers en zes ingenieursbureaus gereageerd. Het budget stond vooraf vast, waardoor beide aanbestedingen zich richtten op twee aspecten: een plan van aanpak en een visie op circulariteit. “In principe hebben we alles opengelaten”, zegt Koetsier. “We zijn de documenten van de inschrijvers momenteel aan het beoordelen. Rijmen ze met hoe we erover denken en kunnen inschrijvers ons verrassen?”
Koetsier ziet een tweedeling bij de voorstellen. “Een deel van de aannemers en ingenieursbureaus zoekt het echt in nieuwe oplossingen. Er zijn ook inschrijvers die al vaker voor Wetterskip hebben gewerkt en ons conventionele ontwerp voor gemalen nu helemaal circulair maken door andere keuzes voor materialen en producten.”
Leerschool
De bedoeling is om in januari de contracten af te sluiten met de partijen waarmee het waterschap verder wil gaan. “Daarna gaat een gezamenlijk bouwteam het ontwerp echt invullen. Deze aanpak is nieuw voor ons. De verwachting is dat we na de bouwvak in de zomer van 2021 kunnen starten met de realisatie van het gemaal.”
Koetsier wijst erop dat Wetterskip Fryslân bijna duizend gemalen heeft. “Dat zijn er erg veel voor een waterschap. Wij kunnen de ervaring die we nu met circulair bouwen opdoen, goed gebruiken voor aankomende projecten. De bouw van het gemaal Kalverdijkje is een leerschool en we stellen ons relatief kwetsbaar op voor een opdrachtgever. Ik hoop dat dit tot een mooi eindresultaat leidt.”
MEER INFORMATIE
Toelichting op project door Wetterskip Fryslân
Unie van Waterschappen over circulair doel
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.