Het droogteseizoen is net begonnen, maar intussen loopt het neerslagtekort al aardig op omdat er amper regen valt. Het KNMI verwacht eind april een neerslagtekort van 72 millimeter. In diverse regio’s dalen de grondwaterstanden hard en zijn boeren gestart met beregenen.
Het neerslagtekort is op het moment 37 millimeter. Omdat tot het einde van april geen neerslag van betekenis wordt verwacht, loopt het tekort volgens het KNMI op naar ongeveer 72 millimeter. Het gaat hierbij om het verschil tussen de hoeveelheid regen die valt en de hoeveelheid vocht die verdampt uit gras.
Zowel nu als over twee weken is het neerslagtekort hoger dan in dezelfde tijd van het jaar in 1976. Toen werd in de zomer het record van 363 millimeter gevestigd. De lente is daarmee erg droog en trouwens ook warm en zonnig begonnen. Het zou in mei twee keer zo veel als normaal moeten regenen om het neerslagtekort van eind april te compenseren. Dat wordt onwaarschijnlijk geacht.
Het is nog te vroeg om hieraan al conclusies voor de rest van het jaar te verbinden, maar het verschil met de kletsnatte winter is wel duidelijk. In de eerste droogtemonitor van 2020 in verband met de officiële start van het droogteseizoen op 1 april spreekt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling van een normale uitgangssituatie. Door de vele regen in vooral februari waren de grondwatervoorraden goed aangevuld.
Dalende grondwaterstanden
Inmiddels zijn de grondwaterstanden alweer hard aan het dalen. Vooral in het oosten en zuiden van het land moeten agrariërs en natuurbeheerders rekening gaan houden met dreigende watertekorten. Boeren zijn in diverse gebieden erg vroeg begonnen met het beregenen van jonge aanplant. Zoals in de Achterhoek, waar het ook in 2018 en 2019 bijzonder droog was.
Woordvoerder Vanya Ginsel van Waterschap Rijn en IJssel noemt de situatie in deze streek ‘heel vervelend’ tegenover dagblad De Gelderlander. “De natuur is door de droogte van de afgelopen jaren kwetsbaar geworden. Op sommige plekken is er sprake van een zandbak. Juist nu hebben bomen en gewassen water nodig om te groeien. En het lijkt er op dat de regen voorlopig uitblijft.”
Waterschap Rijn en IJssel heeft - net als andere waterschappen - geleerd van de twee eerdere droge zomers. Ginsel: “In de winter zijn al maatregelen genomen om het water langer vast te houden. Dat doen we door duikers af te sluiten, zodat het water niet weg kan lopen richting de rivieren.” Boeren werken hieraan mee. “We hebben samen schotten geplaatst.”
Ook droog in Vlaanderen
In Vlaanderen slaat de droogte eveneens toe. Een maand geleden meldde de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) nog dat de grondwaterstanden grotendeels op peil waren. Inmiddels zijn na een droge periode de grondwaterstanden in ruim 45 procent van de meetplaatsen laag of te laag. De situatie is volgens de VMM wel wat beter dan in april 2019.
MEER INFORMATIE
KNMI over neerslagtekort en droogte
Eerste droogtemonitor LCW in 2020
VMM over situatie in Vlaanderen
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?