Nederland zal zich beter moeten voorbereiden op de gevolgen van extreme neerslag. Dat concludeert het Harvey Research Team van de TU Delft in een voorlopig rapport.
Het Harvey Research Team werd opgericht om lessen te trekken uit gebeurtenissen in Texas in augustus van dit jaar, toen orkaan Harvey een ravage aanrichtte die tientallen mensen het leven kostte. De samenwerking tussen de TU Delft en twee Texaanse universiteiten (Rice University Houston en Texas A&M Galveston) gaat echter terug tot 2012 . Baukje Kothuis, coördinator van het Harvey Research Team: "We organiseren studentenuitwisselingen en zetten gezamenlijk onderzoeksprojecten op om onze kennis over waterbeheer te delen."
Binnen de TU was dus al veel kennis aanwezig over het waterbeheer in Texas. Het Harvey Research Team onderzoekt nu op een multidisciplinaire manier wat de gevolgen van de ramp in Texas waren, hoe de lokale en regionale overheid reageerden en wat Nederland daarvan kan leren. "Je begint met het verzamelen van zoveel mogelijk informatie. Dat moet je zo snel mogelijk na een ramp doen. Via een hackaton met een kleine honderd deelnemers hebben we uit alle mogelijke openbare bronnen gegevens gefilterd en bijvoorbeeld foto's van voor en na de ramp met elkaar vergeleken om waterstanden vast te stellen. Alles bij elkaar hebben we een berg gegevens verzameld en op de eerste analyse daarvan is dit voorlopige rapport gebaseerd."
Om voor Nederland lessen te kunnen trekken, bekeken Kothuis en haar collega's de informatie over Harvey vanuit het perspectief van de meerlaagse veiligheid: preventie; waterbeheer en landgebruik; reactie na de ramp (noodhulp). "Over preventie is in Nederland veel kennis in huis, al richtten we ons tot nu toe vooral op overstromingen door rivieren en de zee. Over waterbeheer en landgebruik hebben zowel wij als onze Amerikaanse collega's ervaring en kennis, maar in die derde categorie heeft Amerika veel meer ervaring en kunde dan wij. Daar kunnen wij echt van leren."
In Nederland is volgens Kothuis te lang geredeneerd vanuit de overtuiging dat rampen voorkomen kunnen worden. Daar is ook onze omgang met waterveiligheid op gebaseerd. Aangezien de natuur steeds grilliger wordt en de neerslag steeds extremer, moet dat veranderen. "We moeten accepteren dat we kwetsbaar zijn en ons vervolgens afvragen: hoe zit het met onze kritische infrastructuur?"
"Stel dat de Rijnmond overstroomt na heftige regenval, wat betekent dat dan? Hoe sterk is onze infrastructuur” vraagt Kothuis zich af. "We moeten bijvoorbeeld bekijken hoe die fabrieken op zo'n scenario zouden reageren. Levert dat gevaarlijke situaties op, wat moeten reddingswerkers weten? Wanneer moet je evacueren? In Houston en omgeving is niet alles goed gegaan, maar ook in Nederland kunnen we op dit gebied veel leren en moeten we nog veel verbeteren."
Het Harvey Research Team wil haar onderzoek de komende jaren doorzetten en hoopt dat dit rapport de basis voor het vervolgonderzoek kan bieden. Op 9 november organiseert het NWP een discussiebijeenkomst over het rapport, dat dan ook officieel zal worden gepubliceerd. Een voorlopige, digitale versie van het rapport is al beschikbaar en hier te downloaden. Vanaf 9 november staat de definitieve versie online.
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.