Stevige maatregelen en extra middelen. Daarvoor pleiten natuur- en milieufederaties in het Aanvalsplan Grutto. Om deze en andere weidevogels voor Nederland te behouden, willen zij dat er dertig kansgebieden worden aangewezen. Hierin wordt het waterpeil fors verhoogd.
It Fryske Gea, de Friese Milieu Federatie en Vogelbescherming Nederland hebben op initiatief van oud-minister Pieter Winsemius het plan gemaakt. Volgens de organisaties staat de grutto – ‘onze nationale vogel’ genoemd – symbool voor de achteruitgang van weidevogels. Vijftig jaar geleden waren er 120.000 broedparen en nu niet eens 30.000. Ook bij andere weidevogels zoals de kievit, scholekster en tureluur nemen de aantallen af. Dat wordt geweten aan het verdwijnen van het unieke weidelandschap van laag-Nederland.
Winsemius biedt het Aanvalsplan Grutto morgen (18 november) aan minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan. De natuur- en milieufederaties stellen dat het met het plan moet lukken om de neerwaartse trend van weidevogels te keren. Aan het opstellen hebben zes weidevogelprovincies, landbouworganisaties, natuurorganisaties en wetenschappers meegewerkt.
Dertig kansgebieden
De natuur- en milieufederaties willen dat er dertig ‘kansgebieden’ worden aangewezen. Zij beslaan ieder ongeveer duizend hectare en hebben als kern een weidevogelreservaat van tweehonderd hectare. Deze gebieden zijn groot genoeg om te zorgen voor herstel van de populaties van grutto’s en andere weidevogels. Ze liggen in de weidevogelprovincies in laag-Nederland: Friesland, Groningen, Overijssel, Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland. De provinciale overheden selecteren de gebieden samen met boeren, natuurorganisaties en vrijwilligers.
In de kansgebieden worden beheer en inrichting optimaal afgestemd op het behoud van de weidevogels. Zij zijn afhankelijk van natuurrijk boerenland. Agrariërs krijgen de mogelijkheid om hun bedrijf hieraan volledig aan te passen, op een manier die economisch rendabel is.
De opstellers van het reddingsplan betitelen het fors verhogen van het waterpeil als cruciaal. Het peil gaat in het broedseizoen omhoog naar 10 tot 20 centimeter onder het maaiveld. Momenteel zit dit ver eronder tot wel 80 centimeter of meer onder het maaiveld. Bij het hoge waterpeil vinden volwassen grutto’s in de zachte bodem voedsel in de vorm van wormen.
Jaarlijks miljoeneninvestering nodig
De natuur- en milieufederaties verwachten dat de overheid jaarlijks in totaal 40 miljoen euro investeert in de dertig gebieden. Daarnaast zijn er eenmalige kosten voor de herinrichting van de gebieden, onder meer voor het aanpassen van het waterpeil, het aanleggen van plasdrassen en het verflauwen van slootranden. Het voorstel is dat de boeren in de kansgebieden de veel lagere waterschapslasten voor natuurgebieden gaan betalen.
MEER INFORMATIE
Bericht van natuur- en milieufederaties
Aanvalsplan Grutto
H2O-bericht: proef met hogere grondwaterstand
H2O-bericht: toename aantal plasdrasgebieden
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.