Nederland is het enige West-Europese land zonder uitgewerkt plan om drinkwaterrestricties op te leggen in periodes van grote droogte. Op basis van een RIVM-rapport stelt de Beleidstafel Droogte dat moet dit veranderen. "Verstandig om een systeem op de plank te hebben."
Na de droge zomer van 2018 werd een Beleidstafel Droogte opgezet om in kaart te brengen hoe Nederland zich in 2050 kan weren tegen watertekorten. De Beleidstafel kwam tot 46 aanbevelingen. Een daarvan luidde dat de mogelijkheden om drinkwaterrestricties op te leggen in periodes van crises, verder uitgewerkt moeten worden. Ook in Nederland zullen warme, droge zomers in de toekomst namelijk gevolgen kunnen hebben voor de drinkwatervoorziening.
Escalatiemodel
De aanbeveling volgt op een rapport van de RIVM, Ervaringen met drinkwaterrestricties in het buitenland en verkenning van de mogelijkheden voor Nederland. Het RIVM analyseerde hoe andere landen te werk gaan bij het opleggen van drinkwaterrestricties. Alle landen kennen een escalatiemodel. Na de normale fase volgt een ‘waakzaamheidsfase’ met een oproep om vrijwillig minder drinkwater te gebruiken, al dan niet op piekmomenten. In de ‘alarmfase’ zijn vervolgens bepaalde handelingen, bijvoorbeeld het sproeien van de tuin of het wassen van de auto’s, niet of beperkt toegestaan en in de ‘crisisfase’ mag drinkwater alleen worden gebruikt voor consumptie, gezondheidsdoelen en hygiëne.
-advertentie-
Vrijwillig
Volgens Robin van Leerdam, die namens RIVM het onderzoek verrichtte, zal een oproep om vrijwillig het drinkwatergebruik te beperken meestal afdoende zijn. Ervaringen in andere landen wijzen erop dat mensen bereid en in staat zijn om hun drinkwatergebruik te verminderen als ze dat wordt verzocht. “Dat geldt zeker als mensen gewend zijn aan drinkwaterschaarste en het als het ware al is ingeburgerd dat je soms wat minder drinkwater mag gebruiken. In Nederland is dat bewustzijn wat minder. Hoewel sommige drinkwaterbedrijven in 2018 ook een oproep hebben gedaan en dat lijkt toch ook wel een effect te hebben gehad”.
Op de plank
De RIVM-onderzoeker verwacht niet dat het in Nederland op korte termijn tot stevige drinkwaterrestricties zal komen. De waterbedrijven konden de droogte ook in 2018 goed opvangen. “Maar als het heel lang, heel droog is en het daarbovenop door een incident tot een verontreiniging van drinkwaterbronnen komt, kan er toch een situatie ontstaan waarbij een drinkwaterbedrijf tijdelijk niet aan de hele vraag kan voldoen. Daarom is het verstandig om nu alvast een haalbaar systeem uit te werken om in een crisissituatie op de plank te hebben liggen”.
Gedetailleerd uitwerken
Volgens Van Leerdam moet er nader onderzoek worden gedaan naar de consequenties van drinkwaterrestricties voor huishoudens en bedrijven. Ook moeten de noodbevoegdheid, de communicatie en de handhaving in geval van crisis gedetailleerd uitgewerkt worden. “Daarbij kunnen we gebruik maken van ervaringen in andere landen. Het escalatiemodel kan als voorbeeld dienen om een formule te vinden die werkt voor zowel de gebruikers van drinkwater, de drinkwaterbedrijven als voor de verantwoordelijke overheden”.
MEER INFORMATIE
Ervaringen met drinkwaterrestricties in het buitenland en verkenning van de mogelijkheden voor Nederland
'Grote inspanningen nodig om Nederland weerbaar te maken tegen watertekorten'
RIVM: restricties bij extreme vraag naar drinkwater goed uitvoerbaar